Inteligencja emocjonalna w biznesie i jej znaczenie dla sukcesu

Przeczytasz w 13 minut

Skuteczny przedsiębiorca, dojrzały człowiek, lider, za którym podąża zespół mają zwykle szereg innych cech, nie ograniczających się wyłącznie do umiejętności logicznego myślenia. W tym artykule przedstawiam nie tylko czym jest inteligencja emocjonalna w biznesie, dlaczego jest tak ważna, ale też co tak naprawdę oznacza samo słowo inteligencja.

Uporządkuję dla Ciebie pewien odcinek wiedzy psychologicznej na ten temat i pokażę jakie znaczenie ma świadomość różnych rodzajów inteligencji dla sukcesu Twojego biznesu i życia. Z tego powodu jest to artykuł znacznie bardziej techniczny niż inne artykuły na tym blogu, jednak nadal jest on przeznaczony dla przedsiębiorców i przedstawia jedynie mały wycinek wiedzy, której oczekiwaliby profesjonalni psychologowie.

Dojrzali ludzie, którzy potrafią zbudować własną wolność i zrealizować marzenia, posiadają oprócz inteligencji typowo intelektualnej zbiór cech, które możemy określić jako INTELIGENCJĘ EMOCJONALNĄ.

Jednym z mitów, który został wtłoczony każdemu z nas jest ten o wyższości rozumowania i logicznego myślenia. Stawiamy na piedestale IQ (iloraz inteligencji), a jak coś nie jest udowodnione naukowo i potwierdzone w laboratoriach to w zasadzie nie istnieje. I to jest największe nieporozumienie, które zatrzaskuje przed Tobą drogę do sukcesu. Do szczęścia i satysfakcji w życiu. Bo inteligencja to znacznie więcej niż intelekt!

Czym jest inteligencja? – czyli krótki zarys co na ten temat mówi psychologia

Mimo, że INTELIGENCJA to określenie powszechnie dziś używane, jednak nie zawsze ono funkcjonowało. Co więcej, samo pojęcie z czasem ewoluowało. I właśnie ta ewolucja, odkrywanie przez psychologów i kognitywistów nowych zależności oraz doprecyzowywanie znaczenia, może dzisiaj powodować trudności.

Gdybyśmy współcześnie przeprowadzili sondę wśród przypadkowych ludzi na ulicy, to prawdopodobnie najczęstszą odpowiedzią byłoby, że inteligencja to zdolność logicznego myślenia. Ani nie jest to prawdą, ani nie oddaje pełnej istoty inteligencji. Odzwierciedla jednak powszechną wiarę, że najważniejsza jest umiejętność rozumowania (czyli myślenia).

Podobnie definiował to David Wechsler, autor najbardziej popularnego testu inteligencji.

Definicja inteligencji wg D. Wechslera

Ewolucja pojęcia inteligencji

Tym co pierwotnie zastanowiło psychologów był wolniejszy rozwój intelektualny niektórych dzieci i trudność w określeniu skali tego opóźnienia w stosunku do rówieśników. Taka jest geneza powstania pierwszych badań nad inteligencją. I powód wielu obecnych nieporozumień w tej kwestii.

Inteligencja intelektualna

Pierwowzór jednej z używanych do dzisiaj skal (narzędzi do mierzenia) inteligencji powstał w 1905 r. Skala Inteligencji Stanford-Binet jest klasyczną miarą inteligencji. Mierzy tak zwany wiek umysłowy i pierwotnie była przeznaczona do mierzenia inteligencji dzieci od 2 do 16 lat.

Jak łatwo się domyślić ten sposób pomiaru określa czy dane dziecko rozwija się na poziomie podobnym do przeciętnych rówieśników, wolniejszym czy szybszym. Inteligencję określa się jako stosunek wieku umysłowego do wieku metrykalnego.

Bardziej powszechnie znany jest iloraz inteligencji (IQ), który mierzy się przy pomocy testów opracowanych przez Davida Wechslera w 1939 r. (i rozwiniętych w 1955 r.). Test (zwany WAIS) jest przeznaczony głównie dla dorosłych i ocenia poziom inteligencji werbalnej i niewerbalnej.

Nawet bez dokładniejszej znajomości tych testów widzisz, że na początku inteligencję utożsamiano z wiedzą i racjonalnym myśleniem, a także odnoszono ich poziom do etapu rozwoju danej osoby. I to podejście nadal stosuje się w badaniach psychologicznych. Jego niewątpliwą zaletą jest łatwość zmierzenia „inteligencji”.

Wśród studentów psychologii krążą jednak słowa przypisywane Wechslerowi: „Inteligencja to jest to, co mierzą moje testy”, co najlepiej pokazuje jak nieuchwytnym i trudno poddającym się jakiejkolwiek definicji zjawiskiem jest ludzka inteligencja.

Szersze spojrzenie na inteligencję

Dalsze badania psychologów nad inteligencją i szukanie jej uwarunkowań doprowadziły do zaproponowania w 1971 r. przez Raymonda Catella podziału na inteligencję płynnąinteligencję skrystalizowaną.

INTELIGENCJA SKRYSTALIZOWANA to nabyta wiedza i umiejętność wydobywania jej z pamięci. Jest efektem doświadczenia i uczenia się, może być wyćwiczona. Niektóre testy psychologiczne (jak skala słowna testu WAIS-R Wechslera) kładą duży nacisk na ten rodzaj inteligencji.

INTELIGENCJA PŁYNNA to umiejętność dostrzegania relacji i rozwiązywania problemów. To zdolność adaptowania się do nowej sytuacji. Ten rodzaj inteligencji jest niezależny od kultury i edukacji, stanowi natomiast wrodzony potencjał intelektualny. Istnieją testy psychologiczne skierowane wyłącznie na mierzenie tego typu inteligencji.

Oba te rodzaje inteligencji przeplatają się w toku rozwoju człowieka, a ich uzupełniające się działanie decyduje o możliwościach i potencjale danej osoby.

Inteligencje wielorakie

To jeszcze jednak nie koniec poszukiwań odpowiedzi na pytanie czym jest inteligencja i co na nią wpływa. W 1983 r. Howard Gardner przedstawił koncepcję inteligencji wielorakiej. Nie tylko znacznie rozszerzył spektrum elementów branych pod uwagę (włączając inteligencję wizualno-przestrzenną, muzyczną, ruchową czy nawet przyrodniczą). Położył też nacisk na samopoznanie – czyli uświadamianie sobie własnych procesów myślowych przez daną osobę.

Znaczące jest, że Gardner wyróżnił między innymi inteligencję intrapersonalną, obejmującą m.in. emocjonalne dostrojenie się do samego siebie oraz inteligencję interpersonalną, odnosząca się do innych ludzi, relacji z nimi, rozumienia ich i rozpoznawania zależności społecznych.

Inteligencja emocjonalna

Na bazie tych wcześniejszych koncepcji i ewolucyjnego rozwoju w 1995 r. zdobyła popularność koncepcja inteligencji emocjonalnej, przedstawiona przez Daniela Golemana. Naukowiec podkreślił znaczenie umiejętności związanych z rozumieniem stanów emocjonalnych swoich i innych osób oraz używania własnych emocji, radzenia sobie z nimi i z emocjami innych osób.

Ewolucja pojęcia inteligencji (kiedy pojawiła się inteligencja emocjonalna) - infografika

Popularne rozumienie inteligencji

Jak widzisz inteligencja znacznie wykracza poza logiczne rozumowanie. Przyjmując, że inteligencja to zdolność rozumienia, uczenia się oraz wykorzystywania posiadanej wiedzy i umiejętności w różnych sytuacjach, a szczególnie umiejętność reagowania i adaptacji do zmieniających się okoliczności oraz rozwiązywania problemów i radzenia sobie z wyzwaniami, to na poziom „inteligencji” wpływa znacznie więcej czynników niż czyjś poziom intelektualny.

Przedstawiłam Ci tę skróconą i pobieżną historię badań nad inteligencją, żeby pokazać, że w popularnym rozumieniu tego słowa zwykle pomijamy najważniejsze czynniki, które decydują o tym, że jedni osiągają sukces a inni nie. Jedni mają satysfakcjonujące i bogate życie, a inni wciąż walczą z przeciwnościami. Jednym wszystko zdaje się iść łatwo, a inni grzęzną we frustracji i stresie.

Różnica nie polega zewnętrznych okolicznościach. Ale na szeroko rozumianych kompetencjach danej osoby do radzenia sobie ze zmieniającym się otoczeniem i reagowania na sytuację. Na tę umiejętność mają wpływ zarówno kompetencje intelektualne, jak i społeczne oraz emocjonalne. W tym artykule skupię się na tym, czym jest inteligencja emocjonalna w biznesie i jaki ma wpływ na Twoje powodzenie i sukces.

Inteligencja emocjonalna – czym jest?

O inteligencji emocjonalnej napisano wiele książek i opracowań. Poniżej przedstawiam najważniejsze elementy, które się na nią składają, zgodnie z pierwotną definicją przedstawioną przez Daniela Golemana.

1.     Samoświadomość

Pierwszym punktem, bez którego trudno mówić o kolejnych jest samoświadomość. Jest to umiejętność rozpoznawania własnych stanów emocjonalnych, wiedza o własnych uczuciach, wartościach, preferencjach, możliwościach i ocenach intuicyjnych, czyli świadomość emocjonalna.

Samoświadomość dotyczy także własnych myśli, przekonań, motywacji. W tym obszarze może być nieustannie rozwijana, bo wiele myśli, postaw, schematów, emocji, traum i wspomnień jest ukrytych w podświadomości. A docieranie do coraz głębszych warstw, w celu ich przepracowania i odblokowania może być zadaniem na całe życie.

Kolejnym aspektem samoświadomości jest znajomość własnym mocnych stron, kompetencji, talentów. Ale także świadomość swoich możliwości, umiejętności oraz swoich ograniczeń. Ta wiedza pozwala na umiejętne wykorzystywanie cech swojej osobowości i temperamentu w realizacji postawionych celów.

Realistyczne spojrzenie na samego siebie jest też podstawą poczucia własnej wartości, wiary we własne siły i umiejętność doświadczania własnej osoby niezależnie od sądów innych ludzi, czyli poczucia niezależności i autonomii.

2.     Kierowanie emocjami

Drugą składową inteligencji emocjonalnej, bardzo ważną w biznesie, jest zdolność do świadomego reagowania na bodźce zewnętrzne i kontrolowania własnych stanów emocjonalnych. Ta umiejętność pozwala na przykład na uspokajanie się, otrząsanie ze smutku czy transformację odczuwanej złości. Pomaga radzić sobie z odczuwanym stresem i frustracją.

Kiedy poznamy mechanizmy powstawania emocji, jesteśmy świadomi własnych myśli, schematów reagowania, źródeł nieprzyjemnych odczuć, to potrafimy także wpływać na swoje emocje i świadomie je zmieniać. Dzięki temu możemy kształtować własne emocje zgodnie z samym sobą, z własnymi normami, zasadami i potrzebami.

Umiejętność kierowania własnymi emocjami pozwala zwiększyć częstotliwość odczuwania emocji przyjemnych i zmniejszyć ryzyko, że emocje nieprzyjemne (jak lęk, złość, gniew, martwienie się, niepokój, wstyd, poczucie winy) spowodują działania, które nie są dla danej osoby korzystne. Zamiast być kierowanym emocjami możemy zacząć emocjami kierować.

3.     Zdolność motywowania się i skutecznego działania

Bardzo ważnym elementem inteligencji emocjonalnej, nieosiągalnym bez dwóch poprzednich, jest zdolność do automotywacji i powiązanego z nią działania. Składają się na nią zaangażowanie, odpowiedzialność, wytrwałość. Wewnętrzny napęd do działania, inicjatywa i optymizm.

Bardzo ważnym składnikiem jest też umiejętność odraczania gratyfikacji, czyli podejmowania wysiłku dzisiaj w celu osiągnięcia przyszłych celów. Wymaga ona umiejętności spojrzenia w przyszłość, wyznaczenia pożądanych celów, powstrzymania swoich aktualnych pragnień, trudności lub zniechęcenia i zdolności do ciągłego utwierdzania samego siebie w słuszności podejmowanych wysiłków. Konieczna jest chęć i umiejętność wzięcia odpowiedzialności za doprowadzenie do końcowego rezultatu.

Niezbędnym elementem stają się też umiejętności potrzebne na etapie działania:

  • zdolność radzenia sobie ze zmieniającym się środowiskiem,
  • elastyczność w dostosowywaniu się do zmian i poszukiwaniu bieżących rozwiązań,
  • zdolność działania i podejmowania decyzji w warunkach stresu,
  • wytrwałość w wysiłkach i umiejętność zapanowania nad własnymi stanami emocjonalnymi,
  • konsekwencja i sumienność,
  • koncentracja.

Konsekwencją tych umiejętności i autonomicznego działania może być wchodzenie w stan twórczego przepływu (jak ja teraz, kiedy piszę ten artykuł 🙂). Stan przepływu (flow) może być osiągany samoistnie lub świadomie i prowadzi do większej kreatywności, łatwości i szybkości wykonywania zadania. Daje natychmiastową satysfakcję i poczucie spokoju.

5 składowych inteligencji emocjonalnej w biznesie - infografika

5 składowych inteligencji emocjonalnej

4.     Rozpoznawanie emocji u innych

Dzięki znajomości stanów emocjonalnych i umiejętności rozpoznawania emocji u siebie, możemy zacząć rozpoznawać emocje u innych. Uświadamianie sobie uczuć, potrzeb i wartości wyznawanych przez inne osoby pomaga ich lepiej zrozumieć. Nie bez znaczenia jest świadomość, że emocje i przekonania wpływają w równym stopniu na działania i reakcje innych ludzi, jak logiczne rozumowanie (jeśli nie w większym). Te elementy pozwalają przede wszystkim lepiej rozumieć innych ludzi. Ale to nie wszystko.

Zrozumienie innych pomaga w rozwijaniu empatii (współodczuwania) i rozumienia relacji społecznych. Cała złożoność relacji i reakcji innych ludzi staje się wtedy bardziej czytelna. Dzięki temu możemy bardziej adekwatnie do sytuacji reagować, dobierać słowa i wpływać na sytuację.

Gwoli wyjaśnienia, empatia bywa często rozumiana jako niepohamowana potrzeba pomagania innym, ale w takiej formie jest to empatia nieuświadomiona. Świadoma empatia polega na współodczuwaniu. Współodczuwając czyjeś emocje, doskonale rozumiem co dana osoba przeżywa, ale od mojej świadomej decyzji zależy, jak zareaguję i co z tą wiedzą zrobię.

Z czasem, dzięki wrażliwości można współodczuwanie rozwijać (odpowiada za nie specjalny rodzaj komórek nerwowych w mózgu) i nauczyć się odczytywania coraz bardziej subtelnych sygnałów oraz czytania między słowami prawdziwych ludzkich emocji i intencji.

5.     Nawiązywanie i podtrzymywanie relacji z innymi

Dzięki czterem wcześniej wymienionym kompetencjom (a raczej ich grupom) możliwe jest nawiązywanie i podtrzymywanie relacji z innymi, czyli inteligencja społeczna (lub interpersonalna).

W pierwszej kolejności wymieniłabym asertywność, czyli posiadanie i wyrażanie własnego zdania oraz określanie własnych granic w relacjach z poszanowaniem emocji, praw i granic innych osób. Jest to też zdolność skutecznego reagowania na naruszanie tych granic bez deprecjonowania innych osób i ich praw do ich granic.

Bardzo ważne są umiejętności współpracy, wpływania na emocje innych i perswazji, czyli przekonywania do swoich racji. Umiejętność łagodzenia konfliktów i osiągania porozumienia. Ten zestaw kompetencji jest niezbędny, kiedy chcemy zadbać o atmosferę w grupie i skuteczne współdziałanie.

Najwyższym poziomem w tym obszarze jest przywództwo, czyli zdolność pociągania innych ludzi za swoją wizją i celem. Wiąże się też z umiejętnością wzbudzania i podtrzymywania motywacji i zaangażowania u innych osób.

Co daje inteligencja emocjonalna w biznesie?

Teraz, kiedy już wiesz, czym jest inteligencja emocjonalna i jakie bogactwo cech oraz kompetencji składa się na to pojęcie, nie masz chyba wątpliwości, że inteligencja emocjonalna w biznesie jest niezbędna. Warunkuje nie tylko skuteczne działanie, ale też to, na ile sprawnie podejdziesz do wyzwań, zmian i rozwoju. Jak poradzisz sobie z zarządzaniem ludźmi i nie tylko.

Poniżej omawiam najważniejsze obszary, w których inteligencja emocjonalna jest w biznesie nieodzowna. Na pewno nie jest to kompletna lista.

Skuteczne działanie i proaktywność

Przede wszystkim zwróćmy uwagę na aspekt jednostkowy (intrapersonalny) inteligencji emocjonalnej. Na poziom Twojej samoświadomości, zdolność do kierowania własnymi emocjami i zdolność do samodzielnego motywowania się.

Podczas stawiania czoła licznym w biznesie wyzwaniom, jedną z największych blokad, która nie pozwala Ci ruszyć z miejsca są Twoje własne emocje i przekonania, Twoje postawy i nawyki. Pisałam o tym między innymi w artykule o mentalności braku. Pomyśl, jak ogromny wpływ na to, jak dobrze poradzisz sobie z problemami i trudnościami, ma w takim razie Twoja umiejętność obserwacji własnych emocji i stanów psychicznych, a następnie ich zmiany.

Jeszcze ważniejsze, w kontekście realizacji Twoich biznesowych celów, okazują się być umiejętności opanowywania emocji i działania niezależnie od nich, koncentracja, determinacja i wytrwałość, odraczanie gratyfikacji, elastyczność i otwartość na zmieniające się okoliczności. Bez tych elementów trudno myśleć o skutecznej realizacji jakiegokolwiek celu. Potrzebujesz nie tylko wyznaczyć co chcesz osiągnąć, ale też umieć do tego celu dążyć bez szefa nad sobą i pomimo trudności, które na pewno się zdarzą. I w tym właśnie wspiera Cię wysoka inteligencja emocjonalna.

Umiejętność proaktywnego działania w biznesie a inteligencja emocjonalna

I wreszcie trzeci element, który chciałabym tu wymienić – proaktywne kierowanie swoim działaniem. Nie chcę tutaj szczegółowo omawiać modelu bodźca i reakcji oraz strefy zainteresowania i wpływu, które zostały doskonale opisane przez Stephena Coveya. Proaktywne działanie jest działaniem skutecznym, prowadzi Cię najkrótszą drogą do celu.Jednak, aby tak działać niezbędne jest kilka elementów:

  1. Świadomość własnej reakcji na występującą sytuację, zdarzenie, relację (bodziec). Potrzebujesz więc umieć rozpoznawać własne stany emocjonalne, obserwować swoje myśli, identyfikować przekonania i schematy myślowe.
  2. Umiejętność zatrzymania natychmiastowej odruchowej reakcji. To wymaga od Ciebie zdolności do świadomego „zamrożenia” na chwilę nawykowego działania i powstrzymania emocji, na przykład gniewu lub oburzenia. Twoja umiejętność kierowania własnymi emocjami i świadomego transformowania ich jest tu kluczowa.
  3. Dopiero po tym chwilowym zatrzymaniu (które może trwać dosłownie kilka sekund) możesz świadomie wybrać optymalny sposób reakcji. Aby ten sposób działania był faktycznie skuteczny potrzebujesz mimo chwilowych żywych emocji przypomnieć sobie jaki jest Twój cel, jak jest istotny dla Ciebie i wykorzystać go jako siłę do powstrzymania mało konstruktywnej reakcji. Następnie potrzebujesz w oderwaniu od emocji, nawyków i schematów kreatywnie znaleźć innowacyjny sposób działania, którego dotąd nie stosowałeś. To nie jest łatwe, kiedy rzeczy dzieją się szybko, a na dodatek wiążą się z silnymi emocjami (czyli w zasadzie większość sytuacji w naszym życiu). Właśnie dlatego Twoja dojrzałość emocjonalna decyduje o tym, czy sobie z tym poradzisz.
  4. Wreszcie potrzebujesz siły, aby zareagować w nowy skuteczny sposób albo taki, którego dotąd nie stosowałeś. Oderwać się od swoich nawyków, przyzwyczajeń, schematów i uczuć, a skupić się na celu, rozsądku i skuteczności.

To, co tutaj opisuję, stanowi kwintesencję proaktywnego działania i może wydawać się bardzo skomplikowane. W rzeczywistości jednak potrafi zająć kilka sekund lub minut. Opisałam to tak dokładnie, żebyś mógł zrozumieć jak ważny jest poziom Twojej dojrzałości emocjonalnej w każdym z tych mikro-etapów, jeżeli chcesz nauczyć się zmieniać swoje życie i rozwijać się.

Współpraca w zespole

Przejdźmy w takim razie do komponentu interpersonalnego inteligencji emocjonalnej, czasem określanego jako inteligencja społeczna. Jedną z największych bolączek przedsiębiorców wydaje się być właśnie zarządzanie ludźmi. To dlatego, że składa się ono z dwóch komponentów: technicznego i relacyjnego. Więcej na ten temat pisałam w artykule Jak motywować pracowników, żeby pracowali tak skutecznie i z takim zaangażowaniem, jak Ty?

Atmosfera i zaangażowanie pracowników

Przede wszystkim elementem, z którym najczęściej mają problem zarządzający jest zaangażowanie pracowników i atmosfera w zespole (o samej motywacji piszę nieco niżej). Ogromne znaczenie dla tego, jak będzie działała Twoja firma ma jej niepisana kultura organizacyjna. To w zasadzie zbiór zasad postępowania i norm, które obowiązują tylko w Twojej firmie. Świadomie lub nieświadomie głównym twórcą tych norm oraz atmosfery w firmie jest osoba najważniejsza, czyli właściciel lub główny zarządzający.

Od Ciebie i Twojej samoświadomości zależy, czy wiesz, jaki wpływ na zespół mają Twoje decyzje, rozstrzygnięcia, ton głosu, sposób komunikacji. Pomyśl o tym, że jesteś modelem zachowań i twórcą norm.

Na przykład, jeśli dopuszczasz drobne oszustwa, spóźnienia, nieścisłości, to tak samo będzie się zachowywał Twój zespół. Jeśli zdarza Ci się wybuchać emocjami i niesprawiedliwie oceniać kogoś – ludzie będą to naśladować (czasem nawet nieświadomie). Niezależnie od tego, co wyrażasz werbalnie – pracownicy będą naśladować Twoje zachowania.

Jeśli w Twojej firmie panuje atmosfera nerwowości i pośpiechu – prawdopodobnie to Ty jesteś osobą, która ją napędza. Jeśli chcesz w swojej firmie zaangażowania i uczciwości – takie zachowania powinni widzieć Twoi pracownicy u Ciebie.

Widzisz więc, że nie tylko ważna jest Twoja samoświadomość w szerokim rozumieniu, ale także rozumienie jak Twoje zachowania są odbierane przez innych. Na przykład zwrócenie uwagi, które Ty możesz uważać za niewinne przez pracownika może być odbierane jako agresywne lub będące niesprawiedliwą ocena.

Nikt nie jest doskonały i nie jesteś w stanie panować nad emocjami innych osób, ale w miarę własnego rozwoju emocjonalnego możesz nauczyć się lepiej dobierać słowa, ton głosu i rozumieć jak Twoje komunikaty i działania działają na atmosferę w zespole.

Inteligencja emocjonalna w biznesie - infografika

Inteligencja emocjonalna w biznesie

Rozwiązywanie konfliktów i sytuacji trudnych

Wszelkie sytuacje trudne i konfliktowe to momenty, kiedy Twoja inteligencja emocjonalna jest testowana. Takie sytuacje zwykle są mocno nasycone emocjami. Kluczowe staje się:

  • Czy potrafisz utrzymać swoje własne emocje na wodzy i reagować niezależnie od nich?
  • Czy umiesz wyczuć emocje innych osób zaangażowanych w sytuację?
  • Czy możesz racjonalnie (na podstawie obiektywnej oceny) wybrać rozwiązanie?
  • Czy potrafisz zakomunikować to rozwiązanie i zadziałać w taki sposób, żeby nie tylko nie urazić uczuć osób zaangażowanych (które mogą być w tym momencie nadwrażliwe), ale dodatkowo zaangażować je w nowe działanie?

Oczywiście taka Twoja reakcja to doskonały model. Ale im bardziej będziesz rozwijał swoją dojrzałość emocjonalną, tym łatwiej będzie Ci nawigować przez tego rodzaju sytuacje, które w biznesie zdarzają się przecież często.

Motywowanie zespołu

Nie ma tu przestrzeni na szerokie opisywanie zagadnienia motywacji, dlatego jeśli chcesz poczytać na ten temat dokładniej to polecam artykuł Motywacja pracowników. Chcę zwrócić Twoją uwagę na motywację wewnętrzną. Motywowanie w ten sposób jest trwałe, niedrogie i daje spektakularne efekty. Nie sztuka dawać pracownikom premie i podwyżki, bo to motywuje ich tylko na krótką metę (i nie do końca). Tak naprawdę wszyscy szefowie chcieliby, żeby każdy pracownik wkładał serce w swoją pracę. Ale niewielu potrafi to sprawić.

I właśnie w tym niezbędna jest inteligencja emocjonalna. Motywacja wewnętrzna jest wtedy, kiedy pracownik CHCE jak najlepiej wykonywać swoje zadania, ma satysfakcję z tego, co robi i czuje, że jego praca ma sens.

Twoja umiejętność nakreślenia angażującej wizji, przekonania pracowników, że warto zaangażować się w jej realizację i podtrzymywanie ich zapału stają się kluczowe. Równie ważne są Twoja umiejętność rozumienia ich emocji i uważność na potrzeby każdego członka zespołu. Im bardziej pracownicy będą czuli satysfakcję i sens swojej pracy, tym bardziej będą zaangażowani. Niezbędne jest też poczucie pracownika, że jego praca jest szanowana i doceniana.

Inteligencja emocjonalna w biznesie i w zarządzaniu pracownikami

I wreszcie trzeci obszar, to nawigowanie przez okresy spadku wiary i entuzjazmu w zespole. Umiejąc rozpoznawać te emocje i stany u innych oraz bazując na swojej zdolności do motywowania samego siebie możesz przekazać zespołowi swoją własną determinację, zapał i wiarę w powodzenie. Możesz podsycić ich gasnący zapał na nowo.

Dobrostan psychiczny w sytuacji zmian

Prowadzenie własnego biznesu (i życie także) to nieustanne wzloty i upadki. Zmiany są nieuchronne i nie masz na nie wpływu. W tej sytuacji Twoja zdolność do samoregulacji emocjonalnej staje się kluczowa. Elastyczne reagowanie na zmiany (dobrowolne czy wymuszone) i umiejętność racjonalnego działania pod presją (czasu, braku pieniędzy, lęku czy stresu) dają Ci pewien poziom odporności na zmiany.

Nie o to chodzi, żeby zmianom zapobiegać, bo to jest niemożliwe. Ale o to, żeby nieuchronne zmiany i wyzwania nie wybijały Cię z Twojego dobrostanu psychicznego (albo robiły to w jak najmniejszym stopniu). Żeby trudne okoliczności nie spychały Cię ze skutecznego dążenia do realizacji własnych marzeń.

Potrzebujesz umieć racjonalnie myśleć i podejmować mądre decyzje w obliczu zmian i stresów. Czyli kierować swoimi emocjami. Potrzebujesz rozumieć swoje uczucia, blokady oraz elastycznie zmieniać nawyki i schematy myślenia i działania. Potrzebujesz umiejętnie znajdować wciąż nową motywację nawet wtedy, kiedy jest trudno. Wierzyć w powodzenie i we własne siły. Jedną z ważniejszych umiejętności jest zachowanie poczucia bezpieczeństwa w obliczu zmian. To wszystko prowadzi do tego, na ile płynnie i lekko będziesz przez różne zmienne koleje losu przechodził.

Rola lidera, czyli inteligencja emocjonalna w praktyce

Jeszcze większe znaczenie ma inteligencja emocjonalna w biznesie, jeśli przyjrzysz się jej w aspekcie przywództwa. Tak, jak statek potrzebuje kapitana, tak biznes potrzebuje lidera. Niezależnie od tego, czy prowadzisz jednoosobową firmę, czy zatrudniasz setki pracowników.

Twoje kompetencje do bycia liderem w dużej mierze zależą od Twojej inteligencji emocjonalnej.

Jeśli jesteś silnym, osadzonym w sobie, mającym zaufanie do siebie, etycznym i mądrym człowiekiem, to potrafisz też być takim liderem. Bierzesz odpowiedzialność za siebie, za swoje działania, za swoje życie. Masz wizję świata, jaki chcesz wokół siebie stworzyć i idziesz tą ścieżką. Bez oglądania się na to, czy ktoś Ci przyklaskuje, czy ktoś Cię za to pochwalił albo zaaprobował Twoje decyzje.

Bez ociągania, bez marudzenia. Skoncentrowany, zdeterminowany i stale wyznaczający sobie nowe cele. Pilnujący kierunku. Mobilizujący sam siebie. Masz swoją wizję, widzisz swoją ścieżkę i nią kroczysz. Inni podążają za Tobą albo nie. To zupełnie nie ma znaczenia. Jesteś liderem. Sam / sama dla siebie. A być może też dla innych.

Twoja osobowość, dojrzałość i energia decydują o tym, jak będzie funkcjonowała Twoja firma. Twoje kompetencje jako lidera bazują na Twojej inteligencji emocjonalnej

Cechy lidera przyszłości, czyli inteligencja emocjonalna w praktyce - infografika

Cechy lidera przyszłości, czyli inteligencja emocjonalna w praktyce

Nie tylko potrafisz określić swoją wizję i strategicznie oceniać bieżące okoliczności. Ale też rozumiesz potrzeby, emocje i motywacje swoje oraz innych, kierujesz nimi, umiesz współdziałać, motywować i pociągać za swoją wizją zespół. Jesteś świadomy własnych wartości i standardów, dzięki czemu potrafisz je wdrożyć w życie.

O roli lidera, szczególnie w zmiennych czasach pełnych wyzwań pisałam w artykule Biznes w kryzysie (także najmniejszy) potrzebuje lidera

Inteligencja emocjonalna w biznesie – podsumowanie

Przede wszystkim zależy mi, żebyś uświadomił sobie jak bardzo zgubne może być wynoszenie na piedestał intelektu z pominięciem dojrzałości emocjonalnej. Aby naprawdę osiągnąć sukces potrzebujesz obu tych wartości. Zarówno Twój zdrowy rozsądek, spryt, umiejętność logicznego myślenia są ważne. Jak i dojrzałość emocjonalna, samoświadomość, umiejętność nawiązywania relacji, motywowania siebie i innych, wytrwałość, konsekwencja.

Tymczasem w zachodnich szkołach uczy się nas myślenia, logiki, rozumowania. Ale nikt nie uczy rozpoznawania emocji, radzenia sobie z nimi czy relacji społecznych. Ta druga sfera jest pomijana, jakby była nieistotna.

Twój sukces zależy bardziej od Twojej dojrzałości emocjonalnej niż od znajomości logiki czy korzystnych okoliczności.

Najważniejszą informacją dla Ciebie jest to, że inteligencję emocjonalną można rozwijać!

Druga ważna wskazówka dotyczy częstego nieporozumienia. Wiele osób, kiedy zacznie poznawać emocje, to przede wszystkim widzi je u innych i wskazuje, co inni powinni poprawić. Tymczasem w pierwszej kolejności potrzebujesz zacząć od siebie! Tak, jak tutaj objaśniałam, na pierwszym miejscu jest samoświadomość, umiejętność kierowania swoimi emocjami i zdolność do motywowania siebie. Dopiero w dalszej kolejności możesz szukać swojego wpływu na innych. Inaczej to nie działa. Inteligencja emocjonalna zaczyna się od Ciebie.

Dojrzałość emocjonalna zaczyna się od Ciebie. Twojej samoświadomości, Twojej umiejętności kierowania swoimi emocjami i motywowania siebie. Dopóki tego nie osiągniesz, próby wpływania na innych są stratą czasu i energii.

Chociaż na początku może Ci się wydawać nieznanym lądem, jednak pomyśl o tym, że logicznego myślenia uczono Cię przez co najmniej kilkanaście lat w szkołach i uczelniach. A kompetencji emocjonalnych i społecznych uczyło Cię podwórko (albo i to nie).

Możesz wykorzystać to wszystko, co napisałam powyżej o cechach i elementach składających się na inteligencję emocjonalną jako swój drogowskaz do poszukiwań i odkryć. Pierwszy etap samoświadomości to zastanowienie się, których kompetencji mi brakuje, które mogę rozwijać w pierwszej kolejności. Następnie potrzebujesz nauczyciela. Inteligencji emocjonalnej nie nauczysz się z książek (one mogą być tylko drobną pomocą), uczysz się jej przez doświadczenie. A samo to, że zaczniesz, pokonasz niechęć lub trudności i wytrwasz w tej drodze rozwoju samego siebie jest już jedną z umiejętności, o których mówimy.

Życzę Ci powodzenia w tej drodze 🙂

Gorąco polecam też wyjątkowy program mentoringowy Business To Freedom Quest. To program dla przedsiębiorców, którzy chcą w życiu sięgać po więcej. W tym programie uporządkujesz fundamenty swojego biznesu i rozwiniesz się jako przedsiębiorca.

 

Posted in Mindset sukcesu and tagged , , .

Mentor i doradca biznesowy przedsiębiorców, psycholog i doświadczony menedżer, blogerka oraz skuteczny przedsiębiorca.

Jej unikalne podejście do pracy z właścicielami biznesu polega na postawieniu w centrum człowieka - przedsiębiorcy, jego marzeń, pragnień, osobistej satysfakcji, szczęścia i wolności.

Nieprzejednana zwolenniczka wolności, miłośniczka natury, entuzjastka życia, wrażliwa i mądra kobieta.