22 proste i skuteczne sposoby na stres przedsiębiorcy

Stres z jednej strony nieuchronnie nam towarzyszy, a z drugiej – ogromnie utrudnia Ci optymalne prowadzenie firmy i osiąganie sukcesu. Jakie są proste i skuteczne sposoby na stres? Które metody na stres naprawdę działają? I dlaczego tak trudno sobie z nim poradzić? Może… zaczynasz od niewłaściwej strony?

Prowadzisz firmę. Załatwiasz tysiące spraw dziennie. Biegasz od jednego tematu do drugiego. To naturalne, że towarzyszy Ci pośpiech i stres, prawda? Kiedy masz tyle spraw na głowie, to stres jest nieunikniony, tak?

A co, jeśli to nie jest prawda? Jeśli podstawowym problemem jest to tkwiące w większości z nas założenie, że stres i pośpiech jest „normalny”?

Zapewne nie muszę Ci wymieniać wszystkich negatywnych skutków funkcjonowania w ciągłym stresie (wszystkich pewnie nawet nie zdołam). Poczynając od Twojego zdrowia, przybierania na wadze, przez brak satysfakcji z życia, nieprzyjemne emocje. Jeśli te konsekwencje stresu jeszcze za mało dla Ciebie znaczą, to powiem brutalnie – kiedy jesteś w stresie, to nie myślisz logicznie! Nie podejmujesz optymalnych decyzji! Twoje myślenie jest zaburzone.

Co oznacza, że zgadzając się na życie w wiecznym pośpiechu i stresie (które są niemal jednoznaczne), decydujesz jednocześnie, że nie osiągniesz takich rezultatów, jakie byś mógł. Nie wykorzystasz możliwości i okazji. Twój biznes zawsze będzie tkwił w miejscu, bo Ty wybrałeś żyć w pośpiechu i stresie.

Czym jest stres?

Stres to bardzo pierwotny mechanizm reakcji biologiczno-chemiczno-hormonalnych w Twoim organizmie. Bez wdawania się w długie wyjaśnienia, mechanizm uruchamia się w sytuacji zagrożenia (rzeczywistego lub postrzeganego) i ma za zadanie przygotować Twój organizm do przetrwania. Konkretnie – do walki lub do ucieczki.

W sytuacji stresu zachodzi mnóstwo drobnych zmian w Twoim ciele. Z najważniejszych dla nas tutaj wymienię:

• Zasoby (krew, tlen, składniki odżywcze) są przekierowywane z całego organizmu do mięśni – zwiększa to Twoje szanse w przypadku walki lub ucieczki.
  To oznacza, że mózg, który normalnie zużywa ok. 20% całych zasobów, które dostarczasz organizmowi, w sytuacji stresu dostaje ich mniej. Czyli – trudniej mu się myśli.
• Mózg przestawia się na widzenie tunelowe – wyostrza się widzenie wszystkich szczegółów sytuacji, która spowodowała stres. Wyłącza lub zamazuje widzenie całej reszty.
  W sytuacji tygrysa stojącego naprzeciw Ciebie, to ma sens. Musisz być szczególnie uważna na każdy ruch, niuans, zmianę, która może umożliwić Ci przetrwanie.
  Na co dzień to oznacza, że do poziomu absurdu koncentrujesz się na problemie, a nie widzisz całej reszty. Hamujesz spojrzenie perspektywiczne, całościowe, szerokie, które (paradoksalnie) pomogłoby wyjść z sytuacji problemowej.

Jak widzisz bycie w nieustannym stresie (a pośpiech niemal automatycznie go uruchamia), powoduje szkody nie tylko w Twoim zdrowiu, ale też bardzo konkretnie wpływa na Twoją jasność myślenia, rozsądek i umiejętność wyjścia z trudnej sytuacji.

Stres jest współodpowiedzialny za większość współczesnych chorób. Choroby układu krążenia, układu pokarmowego i wydalniczego, onkologiczne, autoimmunologiczne (bardzo duży wpływ), nawet odporność (czyli także to, jak sobie radzisz z wirusami).

Do tego po prostu fatalnie się czujesz. Nie potrafisz cieszyć się życiem, nie widzisz słońca za oknem. Wszystko zabiera stres.

Może Cię zainteresować: Prawdziwy work-life balance przedsiębiorcy

Czy jest możliwa odporność na stres?

Codzienny stres nie jest dla Ciebie korzystny. Ale towarzyszy nam nieustannie (jako społeczeństwu). Najtrudniejsze moim zdaniem jest to, że w większości uznaliśmy permanentny stres jako coś niezależnego od nas. A jest to spore nieporozumienie.

Większość ludzi zgadza się co do tego, że stres, nerwowość, napięcie nie jest dobre. Ale… Przyjmuje je jako coś nieuniknionego, co przychodzi z zewnątrz. Jak dopust boży. Przychodzi, jest, ma nad nami władzę. Nie ma sensu cokolwiek z tym robić, bo nie mamy na to wpływu.

Jest mnóstwo rzeczy, które możesz zrobić, żeby pomóc sobie radzić ze stresem. Ale czy masz je na swojej codziennej liście zadań?

Stres pochodzi z wewnątrz. I prawdziwa „odporność na stres” także stamtąd pochodzi. Nie zależy od zewnętrznych okoliczności, tylko od Ciebie. Oczywiście, że warto sobie pomóc na przykład suplementami. Ale żadna pigułka nie wystarczy, jeśli nie sięgniesz głębiej i nie wyeliminujesz głównych przyczyn, że stres pojawia się tak często.

W tym artykule chcę Cię poprosić o przyjrzenie się, co robisz w swoim życiu, żeby pomóc sobie lepiej radzić ze stresem. Czy masz te punkty wpisane w swoją codzienną rutynę? Jakie to są działania?

Niezależnie od tych sposobów polecam przyjrzenie się kwestii inteligencji emocjonalnej i jej wpływu na skuteczność działania w biznesie. To bardzo często pomijany, a niezmiernie ważny aspekt rozwoju.

Poniżej piszę o tym, co Ty realnie, tutaj, dzisiaj możesz robić, żeby stres miał na Ciebie jak najmniejszy negatywny wpływ. Jest to skrócony przewodnik i lista pomysłów / obszarów, na które warto zwrócić uwagę.

Metody, żeby stres nie miał do Ciebie dostępu, czyli utrzymywanie Twojego mindsetu, emocji i ciała w harmonii

Przede wszystkim warto pomyśleć o zapobieganiu stresowi. Jak zwykle namawiam do spojrzenia szerzej niż zwykle. I zastanowienia się, dlaczego Twoje życie jest dalekie od harmonii. Dlaczego wygląda tak, że codzienny stres wydaje Ci się czymś normalnym.

Jest sporo obszarów, na które zwróciłabym uwagę. Poniżej 8 konkretnych sposobów na stres, które dotyczą tworzenia Twojej wewnętrznej odporności na stres. Naturalnej bariery ochronnej, która będzie Cię chroniła w każdej sytuacji.

1. Czy żyjesz w sposób, który daje Ci satysfakcję i zadowolenie? Czy zajmujesz się tym, co daje Ci spełnienie i szczęście? Czy Twoje dni wypełnia zajmowanie się rzeczami, które są dla Ciebie naprawdę ważne?Zdaję sobie sprawę, że to fundamentalne pytania. I zmiany w tym obszarze często wymagają fundamentalnych zmian w Twoim życiu. Ale to jeden z pierwszych kierunków, którym bym się przyjrzała. Kiedy tutaj coś nie gra, to codzienna frustracja jest niemal pewna.Przyjrzyj się, czy praca, którą wykonujesz Cię napełnia? Czy Twoje życie wygląda tak, jak tego pragniesz? Co możesz zmienić w tym obszarze?
2. Czy śpisz regularnie i wystarczającą ilość godzin? Jeśli nie, to jest to kolejna rzecz do zmiany. Dla Twojej wydajności, formy i zdrowia psychicznego jest to jeden z ważniejszych czynników. Przy czym ważna jest nie tylko ilość i regularność, ale też jakość snu.Jeżeli masz problemy z zasypianiem, przebudzaniem się, zbyt wczesnym wstawaniem, to nie tylko są to widoczne oznaki stresu, który w Tobie siedzi. Ale fizyczne zmęczenie organizmu spowodowane niedosypianiem jeszcze ten stres potęguje. Pomyśl, jak się czujesz, kiedy raz wreszcie porządnie się wyśpisz? Świat wygląda inaczej prawda? Jesteśmy radośniejsi i problemy stają się mniejsze. Kiedy niedosypiasz z powodu stresu (lub dowolnego innego), to jeszcze bardziej podkręcasz negatywną spiralę.W mojej opinii „naprawianie” problemu przy pomocy pigułek nasennych jest drogą w przeciwnym kierunku. Nie pomaga na dłuższą metę. Tym, co mogę podpowiedzieć jest:
   1. Zmiana nawyków / rytuałów wieczornych,
   2. Wieczorna medytacja / modlitwa / kontemplacja,
   3. Wprowadzenie szlabanu na komputer, telefon komórkowy, wiadomości i niektóre filmy na godzinę przed zaśnięciem,
   4. Nie jedz ciężkostrawnych posiłków wieczorem,
   5. Wieczorne kąpiele z naturalnymi olejkami eterycznymi, np. lawendowym,
   6. Specjalna muzyka do zasypiania,
   7. Niektórym pomaga sport po południu, ale niektórym wręcz przeciwnie.

Generalnie musisz posprawdzać i wybrać to, co najlepiej działa u Ciebie.

3. Czy rezerwujesz czas na przerwy i odpoczynek? Czy zwracasz uwagę w ciągu dnia / tygodnia / roku, kiedy stajesz się zmęczony? Czy odpoczywasz w taki sposób, który najlepiej Ci służy?Nie chcę słuchać wymówek, że nie masz czasu.Kiedy jesteś zestresowana, przemęczona, to pracujesz też wolniej. Więc zadbanie o siebie jest oszczędnością czasu, a nie jego „marnowaniem”, jak zdarza nam się myśleć.Mogę Ci powiedzieć, że ja pracuję bardzo szybko. Ale mogę tak pracować tylko wtedy, kiedy jestem odpowiednio wypoczęta i spokojna. To zupełnie zmienia jakość i szybkość Twojej pracy.

Zarezerwuj CODZIENNIE czas tylko dla siebie, na to, co najbardziej lubisz. Zarezerwuj czas na cotygodniowy wypoczynek i na regularny urlop. To nie luksus, tylko odpowiedzialne dbanie o najważniejszy element, bez którego Twoja firma i Twoja codzienność nie będzie działać tak, jak powinna.

4. Czy Twoje ciało jest odpowiednio odżywione i zdrowe? Nie mówię tutaj o podstawowym zdrowiu (w rozumieniu nie występowania objawów choroby). Pytam o to, czy dostarczasz organizmowi odpowiednio zbilansowaną dietę, suplementujesz mikroelementy i witaminy? Czy myślisz o tym, że to, co jesz wpływa na to, jak się czujesz, także psychicznie?

Oczywiście nie jestem w stanie dać tutaj kompletnego wykładu o zdrowym żywieniu. Możesz skorzystać z pomocy dietetyka, konsultanta ajurwedy lub medycyny chińskiej. Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy, o ile lepiej mogliby się czuć, gdyby doprowadzili swój organizm do równowagi.

Ja po kilkunastu miesiącach oczyszczania i regulowania mojego organizmu pod okiem mądrej lekarki (medycyny integracyjnej) poczułam się o kilka lat młodsza, silniejsza, żywsza i spokojniejsza!

Pomyśl o tym, że każda nierównowaga hormonalna, kwasowo-zasadowa, biochemiczna, każdy niedobór makro lub mikroelementów, to coś, co może powiększać Twój stres.

Nie ma jednej diety dobrej dla wszystkich, ale na pewno wiadomo, że niektóre tzw. „jedzenie” po prostu szkodzi. I to warto wyeliminować na tyle, na ile jesteś w stanie. Głównie mówię o produktach przetworzonych, wszelkich gotowcach, cukrze i słodyczach (najczęściej pełnych jeszcze niezdrowych tłuszczów trans i masy sztucznych dodatków). Czytaj etykiety i eliminuj tyle chemicznych dodatków, ile zdołasz. Warto ograniczyć kawę, że o papierosach i alkoholu nie wspomnę (to po prostu trucizny).

Warto pomyśleć o suplementowaniu magnezu, witamin z grupy B, sprawdzeniu poziomu witaminy D (i ewentualnie suplementowaniu). Oczywiście nie tylko witamina jest ważna, ale też to czy suplement, który przyjmujesz jest przyswajalny i dobrej jakości. Ja od kilku lat nie korzystam z produktów aptecznych. Są prawdopodobnie doskonałe, ale jednak to produkty chemiczne. Od doskonałej chemicznie (ale sztucznej) witaminy C, wolę tę, która jest pozyskana z naturalnych owoców dzikiej róży i doskonale przyswajalna. Dlatego zwracaj też uwagę na to, na ile dobry jest suplement, który bierzesz.

5. Czy na co dzień potrafisz zarządzać swoimi emocjami, czy stosujesz praktyki uważności, medytację, jogę lub cokolwiek innego, co pomaga Ci się relaksować, wyciszać, wybierać spokojniejszą i stonowaną reakcję, zamiast wybuchać złością, lękiem czy poczuciem winy? To praca, która wymaga czasu. 10 minut medytacji nie pomoże Ci uspokoić wzburzonego oceanu, chyba że jesteś wyćwiczonym od lat w medytacji mnichem buddyjskim.Nie twierdzę, że musisz medytować (chociaż u mnie medytacja działa cuda). Możesz korzystać ze świadomego oddychania, świadomego ruchu, psychoterapii, modlitwy, tańca czy tak zwanych „medytacji w ruchu”. Wszystko, co Ci odpowiada, a pomaga rozładować pojawiające się nieuchronnie gwałtowne emocje i uspokajać kłębiące się myśli jest potrzebne. Uważność, samoświadomość, przyglądanie się własnym emocjom, przekonaniom i zmiana na takie, które są dla Ciebie zdrowsze – to jest kierunek, który pomoże też uporać się ze stresem.
6. Czy Twoje ciało jest dotlenione i w dobrej formie fizycznej? Czy wiesz, że Twój mózg zużywa około 20% całego tlenu, który dostarczasz organizmowi? Kiedy mózg nie ma dostatecznie dużo tlenu, to nie tylko gorzej mu się myśli. Ale jest to dodatkowy czysto fizyczny stres dla organizmu. Jak możesz dostarczyć więcej tlenu? Ruchem, oczywiście!
   Znajdź taką formę regularnego ruchu, która Ci odpowiada. I stosuj ją, żeby zapobiegać stresowi, ale i rozładowywać go (o czym za chwilę).
7. Każda forma kontaktu z naturą działa kojąco na człowieka. Ja najbardziej lubię długie spacery po lesie. Im dalej od ludzi tym lepiej. Ale to może być pielenie grządek, jeśli lubisz. Jazda konna. Kąpiel w morzu lub jeziorze. Słuchanie szumu morza. Wędrówka po górach.Wszystko, co oznacza zanurzenie się jak najbardziej w naturę. Wibracje żywej natury działają harmonizująco na cały Twój organizm. Jeśli nie lubisz być tak blisko natury (co czasem się zdarza), możesz posłuchać dźwięków natury albo podziwiać ją przez okno. Wybierz to, co Ci najbardziej pasuje, a co pomaga Ci uspokajać się, wyciszać i patrzeć na życie z większym dystansem.
8. Realizowanie swojej pasji. Pisałam co prawda o rezerwowaniu czasu na odpoczynek i relaks, ale to nie to samo. Tamto dotyczyło po prostu regeneracji. Teraz mówię o specjalnym czasie przeznaczonym na robienie tego, co kochasz robić. Może to być coś twórczego, jak malowanie. Może to być czytanie lub słuchanie wykładów z interesującej Cię dziedziny. To może być granie w głupią grę lub po prostu leżenie na słońcu.

Jak widzisz te sposoby na stres, to przede wszystkim metody na dobre, pełne satysfakcji życie. Ale zapewniam Cię, że jedno z drugim jest nierozerwalnie powiązane. Kiedy zadbasz o sens swojego życia i kiedy zadbasz o dobrostan swojego ciała, to każda potencjalna sytuacja stresowa ma na Ciebie znacznie mniejszy wpływ. Zyskujesz wewnętrzną odporność na stres.

Sposoby, żeby stres się nie pojawiał, czyli unikanie tworzenia sytuacji stresowych

Druga grupa sposobów na stres dotyczy tego, na co każdy z nas ma wpływ, ale rzadko to wykorzystuje. To od Ciebie zależy, jak organizujesz swoje życie i pracę. Możesz wiele zrobić, żeby nie generować niepotrzebnych sytuacji, które spowodują wybuch adrenaliny w organizmie.

Tutaj doskonałą wskazówką jest pośpiech. Ile razy jesteś w pośpiechu, tyle razy trudno uniknąć stresu. Drugi czynnik nieodmiennie wywołujący komplikacje to chaos. Brak organizacji, który powoduje niemal automatycznie napięcie i właśnie stres. Pośpiech plus chaos niemal na pewno wygenerują Ci wiele sytuacji problematycznych, pożarów do ugaszenia, konfliktów, czyli także – stresu.

Poniżej wymieniam konkretne sposoby na to, żeby stres eliminować:

1. Planuj mniej pracy! Zwykle nasze kalendarze są po prostu przeładowane. Postaraj się odciążyć swoją listę zadań. Pośpiech i świadomość, że i tak nie zdążysz ze wszystkim w niczym nie pomagają, a tylko dociążają. Planuj mniej. Rezerwuj bufory czasowe. Planuj tak, żeby nie gonić terminów.
2. Wybierz każdego dnia 3 ważne rzeczy, które chcesz zrobić i skup się na nich. Naucz się po prostu ustalać priorytety. Na życie, na najbliższy miesiąc i na dany dzień.
3. Większość „muszę”, „powinnam”, „trzeba”, „wypada”, „należy” – wyrzucaj do kosza. Szczerze mówiąc, z tej listy, którą Ci tutaj wypisałam wyżej – też. Doskonale wiem, że dołożenie do Twojej listy „muszę” tych nowych punktów radzenia sobie ze stresem może jeszcze bardziej zwiększyć poziom Twojego stresu, zamiast go obniżyć. Wypisałam tutaj maksymalnie obszerną listę elementów, na które warto zwrócić uwagę. Ale to nie znaczy, że musisz zająć się od razu każdym z punktów.
   Jeżeli znajdziesz sposób na włączenie w swój plan dnia 80% z tego, o czym pisałam (a na początek nawet mniej), to bardzo dobrze! Nie trzeba więcej. Trzeba zachować pogodę ducha i radość z życia. Obkładanie się nakazami i zakazami temu nie sprzyja.
4. Zwolnij dyscyplinarnie nieuleczalnego perfekcjonistę. Jeśli jesteś tym typem, który zawsze szuka, co można było lepiej, inaczej, co poszło nie tak, szukasz dziury w samym sobie – przyjmij do wiadomości, że wielu ludzi tak ma i że tę chorobę da się leczyć. Poważnie. Wysoka jakość i odpowiedzialność – tak. Ślepy perfekcjonizm – zdecydowanie nie.
5. Jeśli codziennie dopadają Cię problemy, pożary w firmie, to zamiast wyłącznie je gasić, zacznij je systemowo rozwiązywać. Tak, żeby ZAPOBIEGAĆ kolejnym. Czyli zapobiegać też swoim stresom.

Jak widzisz, poza zasadniczymi zmianami i stylem życia, o których pisałam w części pierwszej jest też sporo sposobów, żeby zmniejszyć stres w codziennym działaniu. Zmieniając swoje nawyki, inaczej planując, lepiej organizując pracę, ale też – inaczej podchodząc do zadań.

Sposoby jak rozładować stres, kiedy nieuchronnie się pojawi

Wszystko, o czym napisałam do tej pory będzie służyło temu, żeby w trudnych sytuacjach stres, który się w Tobie uruchamia był jak najmniejszy. Żeby takich sytuacji było jak najmniej.

Nie jesteśmy w stanie wyłączyć tego mechanizmu, bo jest biologiczny i potrzebny. Ale możemy tak zmienić nasze nawyki i sposób życia, żeby nie włączać alarmu stresowego, kiedy nie jest potrzebny. I w ten sposób – nie przeciążać Twojego organizmu.

Kiedy jednak zdarzy Ci się poczuć znowu ten nieprzyjemny smak stresu (a zdarzy się na pewno), to możesz wybrać w jaki sposób zareagujesz. Zaprzeczając i dalej żyłując swój organizm do granic wytrzymałości (aż zareaguje chorobą), czy poszukasz sposobów na rozładowanie napięcia. To mogą być tak proste rzeczy jak:

1. Policzenie do 10,
2. Krótki spacer wokół budynku,
3. Lub dłuższe wybieganie (albo trening),
4. Ćwiczenie oddechowe lub skanowanie ciała (ćwiczenia uważności),
5. Wyjście z pokoju i wypicie melisowej herbatki (w innym miejscu),
6. Medytacja 30 oddechów (na przykład),
7. Telefon do przyjaciółki i wygadanie się (dla samego wygadania), byle bez popadania w czarną dziurę,
8. Boksowanie poduszki lub wykrzyczenie (jeśli masz gdzie),
9. Tutaj doskonale sprawdza się medytacja dynamiczna Osho (ruchowa).

Tych sposobów można wymyślić wiele więcej. O innych sposobach szybkiej reakcji na stres pisałam w artykule Jak szybko pokonać stres, kiedy właśnie Cię zaatakował?

Podpowiem Ci kierunek i kryterium, co będzie dobrym działaniem w takiej sytuacji. Pomyśl, że pierwotnie reakcja stresowa miała pomóc Twojemu organizmowi w reakcji walcz lub uciekaj. Kiedy więc w Twoim organizmie uruchamia się stres, to wszystkie układy przestawiają się na wygenerowanie energii fizycznej, która miała Ci pomóc właśnie w walce lub ucieczce. W dzisiejszych czasach, kiedy dopada Cię stres, potrzebujesz:

• Najpierw go rozładować, najlepiej fizycznie. Dlatego wszystko związane z ruchem, wykrzyczeniem, nawet opowiedzeniem o swojej złości przyjacielowi, ma sens.
• Później uspokoić i tonizować organizm, żeby wrócić do zwykłej spokojnej homeostazy. Czyli przydają się techniki oddechowe, herbatka ziołowa, krótka medytacja itp.

Optymalnie wydaje się więc stosowanie tych technik w takiej kolejności. Ale każdy z nas jest inny, a każda sytuacja może wywołać tysiąc różnych reakcji.

Nie zawsze możesz też wykorzystać tę technikę, która byłaby optymalna (na przykład nie zawsze mam w pobliżu worek bokserski, żeby na nim wywalić swoją złość). Dlatego warto znać i mieć przetestowany cały zestaw technik i świadomie w trudnych chwilach wybierać to, co jest w danym momencie optymalne.

Skuteczne sposoby na stres w 3 krokach – podsumowanie

Chcę na koniec podkreślić, że stres jest jak najbardziej naturalny, a w wielu sytuacjach nawet potrzebny, bo może działać mobilizująco. Sytuacje stresowe będą się powtarzać, bo takie jest życie. Na to rzeczywiście nie masz wpływu.

Kluczowa natomiast jest Twoja umiejętność zarządzania swoją „pojemnością na stres” i reagowania w takich sytuacjach. Dlatego namawiam do regularnego ćwiczenia spokoju, uważności i dbania o homeostazę. Tak, jak opisałam w konkretnych punktach w tym artykule, całą gamę różnych sposobów na stres możesz podzielić na 3 kroki:

1. Po pierwsze utrzymywanie ciała, umysłu i emocji w harmonii zwiększa Twoją odporność na stres i wzmacnia „mięsień spokoju”.
2. Po drugie zapobieganie sytuacjom stresowym przez unikanie pośpiechu, ograniczenie chaosu i lepszą organizację zmniejsza ilość stresu i konieczność interwencji.
3. Po trzecie – sposoby reagowania na stres, kiedy adrenalina się wylała pomagają Ci opanować zamieszanie, uspokoić się i poszukać rozwiązań.

Możesz krok po kroku wypracować swoje reakcje na stres, zwiększać swoją odporność i działać skuteczniej. To nie tylko pomoże Ci na co dzień, ale zmieni Twoje życie.

Więcej na temat zarządzania sobą, swoimi emocjami i energią przeczytasz w artykule Rewolucja w zarządzaniu czasem, czyli jak zarządzać sobą?

Polecam Ci też gorąco kurs Siłownia MOCY Twojego biznesu, czyli zarządzanie zadaniami, czasem i własną energią. Dzięki niemu nauczysz się innego podejścia, które pomoże Ci uniknąć wyczerpania i wielu pułapek przedsiębiorczych ludzi.