Dzisiaj praktycznie każdy biznes ma stronę internetową. To konkretna, ale niezbędna inwestycja. Co jednak oznacza dobra strona internetowa? Jak zrobić najlepszą dla Twojej firmy? Jakie pułapki i nieporozumienia czyhają na Ciebie po drodze? Co musisz zrozumieć, żeby nie tracić czasu, nerwów i pieniędzy?
Rzadko piszę tak techniczne artykuły jak ten. Nie czuję się też ekspertem, żeby doradzać Ci w kwestiach typowo informatycznych. Ale chcę podzielić się z Tobą moim doświadczeniem jako przedsiębiorcy. Długim, bo ponad 11-letnim. Oraz doświadczeniem moich klientów i czytelników mojego newslettera.
Dzisiaj zapraszam Cię do spojrzenia na stronę internetową Twojej firmy, jak na zagadnienie typowo biznesowe. Jak na inwestycję, która powinna przynieść jakiś zwrot (korzyść) Twojej firmie. Na świadome przyjrzenie się różnym aspektom związanym z jej tworzeniem (nawet jeśli outsourcujesz to zadanie). Co musisz wiedzieć i rozumieć, żeby nie tylko mieć dobrą stronę internetową, ale też nie poświęcić na to worków pieniędzy ani kilku lat życia.
Chcę też podzielić się z Tobą moimi osobistymi doświadczeniami, błędami i radami związanymi z tworzeniem strony www dla mojej firmy.
Do wsparcia w wyjaśnieniu kwestii bardziej technicznych zaprosiłam też eksperta.
- Strona www – jak różne może mieć znaczenia
- Dobra strona www – to wiele rozdzielnych obszarów
- Różne podejścia do stworzenia dobrej strony internetowej
- O czym musisz wiedzieć zamawiając stronę internetową u specjalistów?
- Strona internetowa to nie wszystko, potrzebujesz jeszcze odwiedzających!
- Pamiętaj, że Twoja strona www to nigdy nie jest dzieło skończone
Strona www – jak różne może mieć znaczenia
Zanim przejdziemy od szczegółów potrzebujemy doprecyzować pojęcia. Mówiąc o dobrej stronie internetowej każdy może mieć na myśli coś odrobinę innego. Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z biznesem, tym bardziej przyda Ci się świadomość, że strona stronie nierówna.
Na szybko, mogłabym wymienić co najmniej takie główne rodzaje stron www (biznesowych):
- Statyczna strona wizytówka, z kilkoma podstronami, całość niezbyt często się zmienia
- Blog + strona, wymagająca regularnych publikacji nowych artykułów, co jakiś czas zmian w treści podstron
- Portfolio, zawierające dużą ilość grafik / zdjęć / filmów
- Mały sklep online
- Strona – kombajn ze sklepem online, blogiem, panelem dla zalogowanych użytkowników (np. uczestników szkoleń)
- Rozbudowany portal informacyjny z artykułami i newsami
Jak widzisz z rozmową o dobrej stronie www jest trochę jak z dyskusją „jaki kupić samochód”. To bardzo pojemne pojęcie i zanim zaczniesz myśleć o jakichkolwiek dalszych krokach warto zastanowić się, gdzie na tym kontinuum znajduje się idealna strona internetowa dla Twojej firmy.
Cel budowania strony www dla Twojej firmy
Czego tak naprawdę potrzebujesz? Co chcesz na tej stronie prezentować?
Jak strona internetowa wpisuje się w cały model prowadzenia przez Ciebie biznesu? Jest centralnym punktem, czy tylko dodatkiem marketingowym?
I koronne pytanie: Jakie jest cel posiadania przez Twoją firmę dobrej strony www?
Dopóki sam dla siebie nie będziesz mieć jasności jaki jest cel i po co inwestujesz w zbudowanie strony internetowej, praca nad nią będzie stratą czasu i pieniędzy. Dopóki nie wiesz jakie są Twoje oczekiwania, nikt nie zdoła ich spełnić. Jeśli nie postawisz jasnego i konkretnego celu przed stroną, to w jaki sposób miałbyś oszacować, czy ta inwestycja jest opłacalna?
Przy czym chodzi nie tylko o określenie jakiego rodzaju strony potrzebujesz (np. z listy powyżej), ale przede wszystkim właśnie o jej cel: PO CO JĄ POTRZEBUJESZ? Jaki ma być efekt jej istnienia?
Ma sprzedawać usługi? Zachęcać do zapisu na newsletter? Dawać potencjalnym klientom wiedzę o tym, jak działają Twoje produkty? To bardzo ważne. A wiele niepowodzeń i frustracji przy budowaniu własnej strony internetowej wynika z tego, że nie odpowiedziałeś wcześniej na te pytania.
Dobra strona www – to wiele rozdzielnych obszarów
Kolejna trudność polega na tym, że twór, który określamy nazwą „strona internetowa” to wiele rozdzielnych obszarów i tak naprawdę każdym z nich zajmują się oddzielne zespoły specjalistów. Kiedy zlecasz stworzenie strony samotnemu wilkowi (freelancerowi), to rzadko ma on kompetencje w każdym z tych obszarów.
Oczywiście, na początku prawdopodobnie pewne kwestie będą dla Ciebie mniej ważne, a inne bardziej. Co innego będzie dla Ciebie kluczowe, kiedy strona www jest centralnym punktem Twojego biznesu, a co innego, kiedy potrzebujesz tylko minimalnej internetowej wizytówki.
Ale warto wiedzieć o tych różnych obszarach funkcji, bo Twoje potrzeby i oczekiwania mogą zmieniać się z czasem.
Jakie są obszary / funkcjonalności dobrej strony internetowej?
- Warstwa graficzna, na którą wszyscy zwracają uwagę, ale jest tylko fasadą. Powinna być ładna, ale gładka fasada nie wystarczy, jeśli za nią będzie stała ruina.
- User Experience (UX) czyli przyjazność Twojej strony dla odbiorcy. Składa się na nią przemyślana struktura, warstwa graficzna i techniczne rozwiązania (ale też inne elementy).
- Wartość marketingowa, która zawiera się w punktach 1 i 2, ale warto ją podkreślić – spojrzenie na Twoją stronę z punktu widzenia potencjalnego klienta. Na ile jest zachęcająca, jasna, dostarcza niezbędne informacje, zachęca do podążania dalej.
- Dobrze napisane teksty na stronę – to osobne zadanie. Związane ściśle z wartością marketingową strony www. Zdecydowałam je wydzielić, bo jednak przy rozbudowanych stronach zajmują się tym wyspecjalizowani copywriterzy i storytellerzy.
- Zaplecze techniczne, czyli silnik Twojej strony. To cała magia, która sprawia, że strona się wyświetla, linki klikają, formularze działają i mnóstwo innych rzeczy. Ten obszar zwykle jest poza zasięgiem przeciętnego człowieka, potrzebujesz do tego programisty.
- Hosting, czyli kawałek dysku, gdzie to wszystko jest zapisane i domena, czyli Twój adres w internecie.
- Aspekty prawne, czyli RODO, cookies, regulaminy i polityki, które muszą być nie tylko napisane i umieszczone na stronie, ale też wdrożone. Tutaj warto skorzystać z pomocy prawników.
- Wreszcie – SEO, czyli to, jak Twoja strona jest widoczna przez Google i inne wyszukiwarki. To bardzo ważny element, ale często mimo wszystko umyka.
Wpływ tej kompleksowości na cenę, którą płacisz za stronę
Na poziomie profesjonalnym każdym z tych punktów zajmuje się inny specjalista.
Nie o to chodzi, że prowadząc jednoosobową firmę usługową masz zatrudniać sztab specjalistów i wydawać mnóstwo pieniędzy, na zadbanie o każdziusieńki z tych obszarów. Średniej klasy specjalista zajmujący się tworzeniem stron internetowych doradzi Ci na podstawowym poziomie w punktach 1, 2, 3, 4, 5 i 6.
Ale kiedy Twoja firma się rozwija i potrzeby rosną, warto mieć świadomość, czego potrzebujesz, ile różnych obszarów obejmuje dobrze zbudowana strona internetowa i dlaczego cena za jej opracowanie rośnie. Zaczynasz po prostu potrzebować całego sztabu ludzi do tych zadań. To rozróżnienie pomaga też zrozumieć, dlaczego Twoja strona www jest ładna, ale nie przyciąga klientów. Dlaczego jest funkcjonalna, ale Google jej niemal nie dostrzega. Warto rozumieć, dlaczego i za co potrzebujesz dopłacić. I kogo szukasz do tego konkretnego zadania.
Różne podejścia do stworzenia dobrej strony internetowej
Gotowe rozwiązanie, pół-szablon czy coś specjalnie dla Ciebie?
Jeśli poznałeś już historię moich zmagań ze stroną internetową dla mojej firmy (możesz pobrać bezpłatne wideo), to wiesz, że osobiście testowałam najróżniejsze rozwiązania. Z pewnością jest takich rozwiązań niezliczona ilość. Ale tutaj chcę przedstawić Ci najczęściej wykorzystywane opcje.
Kreatory stron i gotowe wzory stron
Pierwszym rozwiązaniem, które sprawdziłam na sobie była gotowa strona z szablonu. Znajdziesz takie propozycje w internecie pod hasłem „kreator stron internetowych” albo „gotowe szablony stron”. Niezależnie od tego, jak jest to rozwiązanie nazywane, jest to najprostsze co możesz zrobić dla swojej firmy. Najczęściej bardzo niskim kosztem.
Oczywiście to rozwiązanie ma wiele ograniczeń. Nie jest idealnie zoptymalizowane, jego funkcje są ograniczone, a na wygląd masz niewielki wpływ. Coś za coś.
WordPress i gotowe motywy
Kolejna możliwość to skorzystanie z ogólnodostępnych CMS (systemów zarządzania treścią), np. WordPress lub Joomla, na których możesz oprzeć stronę, posługując się gotowymi motywami stron. Tutaj masz już tysiące możliwości dostosowania strony do swoich potrzeb i modyfikowania treści (na przykład dodawania wpisów na blogu) już po jej uruchomieniu.
Szczególnie korzystając z WordPress masz do dyspozycji mnóstwo szablonów, różne buildery (narzędzia do budowania strony z bloków), wtyczki, które dostarczają potrzebne Ci funkcje.
Jeżeli chodzi o to rozwiązanie, to prawdopodobnie będziesz potrzebował skorzystać z pomocy specjalistów przy tworzeniu strony, ale późniejsza obsługa jest raczej prosta. Jest też możliwe samodzielne zbudowanie prostej strony po krótkim przeszkoleniu w WordPressie (piszę o tym poniżej). To rozwiązanie też testowałam.
Minusem tego rozwiązania jest to, że bierzesz gotowe klocki szablonów, funkcji, narzędzi i próbujesz z nich zbudować stronę, która będzie doskonale pasowała do Twojego biznesu. To często się udaje. Ale czasem musisz dopasować się do kształtu „klocków”, które masz do dyspozycji.
Z czasem dowiedziałam się też, że zbudowana w taki sposób strona internetowa jest bardzo skomplikowana od strony kodu (ta część, której większość z nas nie widzi), co może znacznie wpływać na to, jak szybko działa, czy wyszukiwarki ją lubią i na pojawiające się czasem błędy.
Rozwiązanie zbudowane dla Ciebie
Z powodu wszystkich tych minusów i Twoich potrzeb możesz potrzebować rozwiązania, które zostanie zbudowane specjalnie dla Ciebie. Może być oparte o WordPress na dedykowanym motywie. Ale w tej sytuacji może to być także strona zbudowana na dedykowanym CMS (systemie zarządzania treścią) lub nawet dedykowanym rozwiązaniu sprzedażowym (sklepie online). Tu już nie ma żadnych ograniczeń, poza Twoim budżetem.
Zanim jednak zdecydujesz, które z tych podejść jest najlepsze dla Ciebie warto dokładnie przyjrzeć się plusom i minusom każdego z nich. Ja tutaj ogólnie nakreśliłam możliwe ramy działania. Ale temat jest oczywiście dużo głębszy.
Na początek, jeśli chcesz zastanowić się czy lepszy dla Ciebie będzie gotowy czy indywidualnie zaprojektowany motyw WordPress, to w tym artykule na blogu MobileTry jest to doskonale wytłumaczone. Przedstawione w nim argumenty za i przeciw każdemu z rozwiązań będą trafne także jeśli nie myślisz o WordPressie, ale o innym systemie.
Kogo zatrudnić do pomocy? I czy potrzebujesz kogoś zatrudniać?
Jedno z najtrudniejszych pytań dotyczy tego, kogo zatrudnić do pomocy przy tworzeniu Twojej strony www. Kiedy widzisz jaki jest poziom skomplikowania i o jak wielu obszarach trzeba przy tej okazji pomyśleć, to domyślasz się zapewne, że odradzę Ci budowanie strony samodzielnie.
Teoretycznie jest to możliwe. Ale, jeśli Twoją specjalizacją nie jest tworzenie dobrych stron internetowych, to szkoda na to Twojego czasu. Poza tym, ilość błędów, które prawdopodobnie popełnisz, spowoduje, że ta strona nie spełni swojego celu.
Kiedy masz bardzo mały budżet, to możesz oczywiście zatrudnić freelancera – studenta informatyki i oczekiwać postawienia strony za nie więcej niż 1.000 zł. Ale wtedy musisz się liczyć z tym, że to będzie strona postawiona „na sztukę”. Mimo najlepszych chęci Twórcy nie będzie przemyślana ani nie będzie optymalnie spełniała celów, jakie przed nią stawiasz. Pytanie, czy taka inwestycja, chociaż małej wartości, ma jakikolwiek sens?
Kiedy decydujesz się na budżet na poziomie kilku tysięcy, to możesz już oczekiwać, że dostaniesz stronę, która jest przemyślana w większości z obszarów, które wymieniłam wcześniej i że jest przynajmniej w jednym z nich optymalna. Może nie będzie doskonała, ale jest to dobry poziom kompromisu.
Jeśli chcesz mieć dobrą stronę internetową, która ma wszystko i robi wszystko, to potrzebujesz, jak pisałam, agencji, która zatrudnia sztab ludzi, a Twoja inwestycja wyniesie na pewno od kilkunastu tysięcy w górę. Jeśli potrzebujesz dużego portalu informacyjno-społecznościowego, to te kwoty mogą być wielokrotnie wyższe (nawet do setek tysięcy).
Nie piszę tego, żeby Ciebie straszyć. (A kwoty podane wyżej są tylko orientacyjne.) Wiadomo, że kiedy zarządzasz małą firmą, to zwykle zakładasz niskie budżety. Ale warto sobie zdawać sprawę, że poziom budżetu ciągnie za sobą pewne ograniczenia. Z kolei prowizorki i samoróbki są kiepską bazą do rozwijania Twojego biznesu.
O czym musisz wiedzieć zamawiając stronę internetową u specjalistów?
O odpowiedź na to pytanie poprosiłam eksperta. Zapytałam też po czym poznać, że osoba, u której zamawiasz stronę to dobry specjalista. Sama zadawałam sobie takie pytania. Dlatego dzisiaj specjalnie dla Ciebie odpowiada Jacek Plewa ze StudioJP:
O czym musisz wiedzieć zamawiając stronę?
Odpowiedź na to pytanie mogłaby zająć nawet kilka godzin. Najpierw musielibyśmy wspólnie poznać pojęcia, którymi będziemy się dalej posługiwać. Następnie przyjrzeć się zagadnieniu z wielu stron. Powinniśmy dotknąć kwestii biznesowych, organizacyjnych i technicznych. Na końcu warto zebrać kilka najważniejszych zaleceń i wskazać narzędzia, które pomogą nam w realizacji całego projektu.
Potrzebujesz przede wszystkim odpowiedzi na pytania:
1.Co będziesz sprzedawać za pomocą strony internetowej?
2.Jak zmierzysz sukces strony internetowej?
3.Skąd weźmiesz treść swojej strony internetowej?
4.Jak zorganizujesz pracę nad projektem?
5.Co konkretnie musisz zlecić do zrobienia?
6.A co, jeśli wdrożona strona internetowa wymaga korekt?
Oczywiście odpowiedź Jacka na to pytanie była znacznie obszerniejsza i dokładniejsza. Jeżeli chcesz ją przeczytać w całości, to polecam artykuł na jego blogu, w którym dokładnie wyjaśnia każdy z tych punktów.
Jak wybrać dobrego wykonawcę strony internetowej?
Odpowiadając na to pytanie Jacek Plewa, StudioJP, doradził następujące działania:
- Zapytaj znajomych o rekomendacje.
- Przejrzyj portfolio wcześniejszych realizacji danego wykonawcy, czy Ci się podobają.
- Sprawdź jak Ci się z nim rozmawia.
- Poproś o brief i oceń, czy obejmuje ważne dla Ciebie kwestie.
- Jeśli planujesz kilku wykonawców, to upewnij się, czy będą otwarci na współpracę i ewentualne poprawki.
- Upewnij się, że grafik ma doświadczenie specyficzne w projektowaniu stron internetowych, a nie tylko ogólne w projektowaniu graficznym.
Każdy z tych punktów, które tu podaję w skrócie, Jacek rozwija i tłumaczy. Zajrzyj na jego blog, żeby przeczytać w całości.
Strona internetowa to nie wszystko, potrzebujesz jeszcze odwiedzających!
Najważniejsze jest pytanie, które zadałam Ci na początku pierwszego rozdziału o cel Twojej strony www. Jeżeli potrzebujesz tylko internetowej wizytówki albo portfolio, na które okazyjnie będą zaglądali zainteresowani, ale klientów pozyskujesz innymi kanałami, to podstawowa strona wystarczy. I nie musisz martwić się o wyszukiwarki. Ale jeśli zakładasz, że klienci mają między innymi, albo przede wszystkim, trafiać do Ciebie przez internet, to kwestia pozycjonowania Twojej strony w wyszukiwarkach jest jedną z najważniejszych (niestety często przy małych stronach pomijanych).
Nie sposób tutaj, w krótkim rozdziale opowiedzieć Ci choćby z grubsza o pozycjonowaniu Twojej strony. Ale jest to tak ważny aspekt, że nie mogę go też pominąć. Najlepiej zrobisz, jeśli zgłosisz się do specjalisty od pozycjonowania i poprosisz o konsultacje. Jeżeli jesteś typem samouka, to wiele wskazówek możesz znaleźć nawet bezpłatnie w internecie. Z mojego doświadczenia najrzetelniejsze informacje i najbardziej pomocne wskazówki znajdziesz na blogach w języku angielskim. Wśród polskich blogów ostatnio zwrócił moją uwagę blog MobileTry, który też polecam.
Z najważniejszych elementów, na które zwróciłabym uwagę, żeby Twoją stronę lubiło Google:
- Szybkość (i dostosowanie do urządzeń mobilnych)
- Słowa kluczowe
- Linki wewnętrzne i zewnętrzne
Każdy z tych punktów to temat na osobne szkolenie. O każdy z nich w pewnym zakresie możesz zadbać sam, ale na pewnym etapie niezbędne będzie wsparcie specjalistów. Tak, jak pisałam wcześniej – wszystko zależy od tego na jakim etapie jest Twoja firma, jaki masz model działania i jakie są Twoje specyficzne potrzeby.
Pamiętaj, że Twoja strona www to nigdy nie jest dzieło skończone
Czytelnicy mojego newslettera i moi klienci mają podobne doświadczenia. Posłuchaj, co mówią na ten temat:
Posiadanie własnej strony www to wyzwanie, które wymaga ciągłego doskonalenia własnych kompetencji informatycznych. Jest to także pewna inwestycja, bo strona wymaga ulepszeń i pracy przy SEO, a to niestety kosztuje. (…)
Strona jest jak dziecko, które trzeba pielęgnować bez ustanku. Fajnie jest mieć informatyka przy boku, który pomaga w zajmowaniu się aspektami bardziej technicznymi.
Moja strona ma już kilka ładnych lat i nie przechodzi ( moim zdaniem ) próby czasu 😉
(…) Przy tworzeniu mojej strony najwięcej czasu zabrało mi przekazanie mojej wizji ( informatycy posługują się zupełnie innym językiem niż architekci 😉 ), a potem wyegzekwowanie, żeby efekt ostateczny był taki, jakiego oczekiwałam.
Całą resztę (czyli elementy techniczne ) oddałam w ręce osób, które moją stronę tworzyły. Podobno na tamte czasy była tak skonstruowana, że miała się poddawać wszelkim zabiegom dążącym do pozycjonowania itp. Niestety okazało się już po 3 latach, że trzeba było wprowadzić wiele zmian, żeby ruszyć z adwordsami, a po kolejnym roku usłyszałam diagnozę, że należałoby ją napisać na nowo.
Tworząc, a potem „obsługując” własną stronę musimy być przygotowani na „nagłe zmiany akcji”, w rodzaju „coś się posypało na stronie”, bo nowa aktualizacja WordPressa „namieszała”, albo jedna z wtyczek użytych na stronie ma błędy, które support usunie, bądź też nie, bo się nie da… i trzeba szukać innego rozwiązania.
(…) Nie polecamy oszczędzania na własnej stronie internetowej.
Ogłoszenia, typu: „nasi studenci zrobią Ci stronę internetową za darmo” nie wzbudzają naszego entuzjazmu, nie dlatego, że „tracimy” w ten sposób potencjalnych klientów, ale dlatego, że wiemy, że nie wystarczyć tylko zrobić, żeby „wyglądało” – strona MUSI DZIAŁAĆ.
Istotna jest możliwość późniejszego kontaktu z wykonawcą strony internetowej.
Czym skutkuje brak kontaktu, bo Pan (czasami właśnie „tani student”) nie odbiera telefonów i nie odpisuje na mejle?
Koniecznością stworzenia nowej strony internetowej. Znamy takie przypadki…
Jak widzisz, nie warto oszczędzać. Warto przemyśleć co zamawiasz i za co płacisz. I przede wszystkim – jeśli stroną internetowa ma być dobra i ma być osią Twojego biznesu i dawać konkretne korzyści – potrzebujesz się szkolić, uczyć, i liczyć z tym, ze co jakiś czas będzie wymagała aktualizacji, zmiany lub remontu.
***
PS. Jeśli chcesz poczytać o innych niezbędnych narzędziach przedsiębiorcy, to polecam ten artykuł: 14 narzędzi przedsiębiorcy, które ułatwią Twoje życie – moje rekomendacje
