Strategia rozwoju firmy

Strategia rozwoju firmy – czym jest, czy warto poświęcać jej czas i jak ją opracować?

Przeczytasz w 10 minut

Strategia firmy i strategia rozwoju to temat wielu książek i przedmiot wielu teorii. Niektóre z teorii są bardzo skomplikowane, a inne wydają się banalnie proste. Gdzieś jednak podświadomie wszyscy czujemy, że strategia jest potrzebna do sukcesu. I tylko, prowadząc małą firmę, często nie wiesz od czego zacząć i jak podejść do tematu strategii Twojej firmy. Albo wydaje Ci się, że Twoja firma jest na nią za mała (a w efekcie Twoje działania są jałowe i kręcisz się w kółko tych samych problemów). 

Kiedyś, dawno temu, czytałam kolejną książkę o jakiejś strategii albo wracałam z kolejnego szkolenia, pełna entuzjazmu i pomysłów, w jaki sposób tę konkretną strategię wcielić w życie, jak ją zastosować w mojej mikrofirmie. Zapał mijał najpóźniej po dwóch dniach. Szumna strategia albo okazywała się zbyt skomplikowana, albo nieprzystająca do realiów. Albo jedno i drugie, albo jeszcze coś innego…

Czy to znaczy, że strategia była zła? Że szkolenie do niczego, albo książka bezużyteczna? Z dzisiejszego punktu widzenia mogę powiedzieć, że nie tędy droga. Te wszystkie teoretycznie opracowane modelowe „strategie“ są bardzo mądre i na pewno skuteczne w określonych okolicznościach. Na pewno doprowadziły do sukcesu pewne firmy. I, na pewno, warto je poznać i zrozumieć. 

I tyle. Poznać, zrozumieć i iść dalej.

Strategia rozwoju Twojej firmy

Twoja firma jest specyficzna. Tak, jak Ty. Szukanie dla niej gotowca z półki nie może przynieść dobrych rezultatów. I na pewno nie sprawi, że zbudujesz wyróżniającą się na rynku organizację i markę, której będą poszukiwali klienci. To po prostu niemożliwe.

Warto różne, stosowane przez innych z sukcesem, modele i strategie poznawać, analizować ich taktyki działania. Warto się z nich uczyć. Ale dla Twojego, jedynego w swoim rodzaju, biznesu – trzeba stworzyć dedykowaną strategię rozwoju. W tym artykule przedstawię Ci czym jest strategia firmy, dlaczego jest ważna dla Ciebie nawet kiedy prowadzisz małą firmę i jak ją stworzyć.

To, czy Twoja firma posiada strategię jest decydującym czynnikiem, jeśli chodzi o jej długoterminowy rozwój i skuteczność (oraz łatwość) codziennego zarządzania. Potrzebujesz szerokiego i długofalowego spojrzenia, potrzebujesz realnej i rzetelnej oceny sytuacji i dobrze dobranych metod działania (taktyk). Strategia jest sposobem myślenia i wspólną wizją, który pozwala na spójność działania każdego dnia i każdego członka zespołu. 

Dlaczego strategia firmy i strategia rozwoju są ważne i warto je mieć?

To już brzmi jak truizm, ale jeśli nie wiesz, dokąd chcesz dotrzeć, to na pewno tam nie dotrzesz. Jednak nawet świadomość tego, co chcesz osiągnąć nie wystarczy, aby osiągnąć sukces.

Na co dzień możesz spotkać wielu przedsiębiorców, którzy prowadzą swoje firmy bez żadnej strategii. Szukają okazji, kupują produkuję, dostarczają usługi, sprzedają. Rozwiązują codzienne problemy, zatrudniają pracowników, odpowiadają na tysiące ich pytań. Codziennie podejmują tysiące decyzji i rozwiązują setki problemów. Z dnia na dzień. Bardzo często nawet zarabiają, niekiedy spore pieniądze. Ale…

Masz wrażenie (przynajmniej ja takie mam), że ich życie to nieustanna walka, gonitwa, brak czasu, natłok problemów. To walka o przetrwanie. W takiej sytuacji nawet trudno wypatrywać zagrożeń i ich unikać, bo po prostu nie masz na to czasu ani głowy do tego. 

Tak prowadzone biznesy charakteryzuje:

  • Duży chaos decyzji i działań.
  • Ten chaos powoduje też duże marnotrawstwo sił i środków. Czyli po prostu – firma nie zarabia tyle, ile by mogła.
  • Wyczerpanie i wypalenie, nieustanny stres i frustracja, nie tylko szefa, ale też pracowników.
  • Ogromna ekspozycja na ryzyko, bo jeśli nikt nic nie planuje i nad niczym nie panuje, to każde drgnięcie rynku lub zmiana sytuacji są niezmiernie niebezpieczne.

Strategia firmy i strategia rozwoju to ramy, które nadajesz wszystkim działaniom Twojej firmy. To struktura, w którą wpisujesz codzienność. Dzięki temu działania są uporządkowane, unikasz marnowania czasu i pieniędzy. Dzięki spójności osiągasz dodatkowy efekt synergii. Dzięki zrozumieniu co, po co i dlaczego w taki sposób ma być robione – wszystkie działania zmierzają w określonym kierunku i wzajemnie się wzmacniają, a biznes jest bardziej odporny na niespodziewane zdarzenia czy zmiany na rynku. Zdobywa przewagę konkurencyjną i panuje nad sytuacją. 

Wygląda więc na to, że prowadzenie biznesu bez strategii jest ciężką pracą dla samej pracy z nikłymi szansami na powodzenie. Wprowadzenie do Twoich działań strategicznych ram nie tylko ułatwia codzienne działanie, ale też zwiększa Twoje szanse na sukces.

Porozmawiajmy więc czym jest strategia i jak ją opracować dla Twojej firmy.

Co to jest strategia firmy?

Można powiedzieć, że strategia to plan działania zaprojektowany w celu osiągnięcia określonego celu. Jest to sposób podejścia do problemu lub zadania w celu osiągnięcia określonego rezultatu. Strategie polegają na podejmowaniu decyzji dotyczących najlepszego sposobu działania w celu osiągnięcia pożądanego rezultatu, biorąc pod uwagę zasoby, ograniczenia oraz potencjalne ryzyka i korzyści z każdej opcji.

Strategia firmy to taki plan działania, którego celem jest osiągnięcie przewagi konkurencyjnej i osiągnięcie sukcesu biznesowego. Może ona dotyczyć różnych aspektów działalności przedsiębiorstwa, na przykład:

  • Produktów lub usług, które oferuje firma i sposobów ich dostarczania
  • Rynków, na których działa przedsiębiorstwo i sposobów dotarcia do klientów
  • Kanałów dystrybucji, przez które firma sprzedaje swoje produkty lub usługi
  • Partnerstw biznesowych lub innych form współpracy
  • Modeli biznesowych, które stosuje firma
  • Struktury organizacyjnej i sposobu zarządzania przedsiębiorstwem

Aby opracować skuteczną strategię, firma musi dokładnie zrozumieć swoje mocne i słabe strony, a także rynek, na którym działa, oraz oczekiwania i potrzeby klientów. Następnie może ona wybrać najlepsze działania, które pozwolą jej osiągnąć swoje cele biznesowe.

Strategia firmy to dokument wskazujący to, co w najbliższym czasie ma zostać przez firmę osiągnięte, w jaki sposób zostanie to zrealizowane oraz jakie zasoby będą niezbędne, aby całe przedsięwzięcie zakończyło się sukcesem.

Czym jest strategia rozwoju?

Strategia rozwoju przedsiębiorstwa to pewna koncepcja rozwoju firmy. Określa cele rozwojowe przedsiębiorstwa oraz strategiczny plan rozwoju. 

W praktyce biznesowej trudno sobie wyobrazić biznes, który się nie rozwija tylko stoi w miejscu. Takie działanie na pewno nie jest działaniem strategicznie rozsądnym. Rynek, potrzeby klientów, konkurencja i otoczenie biznesowe zmieniają się nieustannie. Dlatego działanie nastawione na utrzymanie status quo, bez choćby podążania za zmianami rynkowymi jest skazane na porażkę. 

W tym kontekście każda strategia przedsiębiorstwa jest de facto strategią rozwoju firmy. Określa wizję na rozwój firmy, cele i sposoby działania. W dalszej części tego artykułu

Czy w małej firmie potrzebujesz strategię firmy?

Wielu przedsiębiorców prowadzących małe firmy ulega złudzeniu, że nie potrzebują strategii, bo nie są korporacją. Spotkałam się nawet ze stwierdzeniem (na pewnym blogu internetowym), że skoro przewagą konkurencyjną małych firm jest elastyczność, to strategia firmy wyklucza elastyczność, a więc jest nie tylko niepotrzebna, ale może wręcz szkodzić. 

Moim zdaniem jest dokładnie odwrotnie. Wiele badań pokazuje, że firmy, które mają i stosują strategię działają bardziej spójnie, skuteczniej i w dłuższej perspektywie znacznie lepiej sobie radzą. 

Jak rozstrzygnąć ten dylemat? Myślę, że nie ma tu żadnego dylematu. Jak w każdej innej kwestii, którą opisuję na tym blogu – sposób działania powinien być dopasowany do skali Twojej firmy. Niezależnie więc od skali Twojej biznesowej działalności strategia jest Ci potrzebna. Ale musi być dopasowana do skali i nie niszczyć Twoich przewag konkurencyjnych tylko je umiejętnie wykorzystywać.

Podstawowy mit związany z tworzeniem strategii firmy

Podstawowym nieporozumieniem związanym z tworzeniem strategii firmy jest to, że strategia jest dokumentem! Poważnym, obszernym i… niepraktycznym.

Strategia to pewna spójna, przemyślana KONCEPCJA działania w celu osiągnięcia określonych rezultatów. Owszem, namawiam gorąco do jej utrwalenia w jakiś sposób. Forma pisemna jest najlepsza w tym celu.

Ale nie musisz tworzyć napuszonego dokumentu, który zalegnie na dnie jakiejś szuflady. Wręcz przeciwnie. Znacznie lepiej zadziała kilka tabel, kilka krótkich dokumentów, dekalog zasad i podobne formy zapisania tego, co zostało ustalone jako optymalny dla Twojej firmy sposób działania. 

Znacznie ważniejsze od prezentacji jest przemyślenie tej koncepcji. Oraz utrwalenie w takiej formie, żeby była jasna, czytelna i nieustannie obecna w życiu firmy.

Plan strategiczny w małej firmie

Jeżeli Twoja firma ma nie więcej niż 30 zatrudnionych, to być może zamiast rozbudowanej strategii wystarczy Ci plan strategiczny. 

Amerykański coach Dan Sullivan radzi, żeby zacząć od ustalenia sobie celu trzyletniego. Ale, żeby ten cel nie był tylko „papierowy“ warto użyć pytania pomocniczego, które Dan w takich przypadkach zadaje:

„Gdybyśmy się spotkali za trzy lata od dzisiaj, to co musiałoby się do tego czasu wydarzyć w sferze osobistej i zawodowej, żebyś był usatysfakcjonowany i zadowolony z postępu, jaki się dokonał przez ten czas?”

Dlaczego właśnie 3 lata?

Bo rok to za krótko, aby cokolwiek rzeczywiście zmienić. Prawdziwą zmianę trzeba zaplanować i wdrożyć – to pierwszy rok, w drugim roku możemy zaobserwować, jak działają wprowadzone przez nas zmiany i ewentualnie coś skorygować. A w trzecim roku – rzeczywiście powinniśmy zobaczyć pełne efekty naszego działania. Naprawdę spektakularne zmiany trudno przeprowadzić w rok czy dwa, ale trzy lata to już jest okres, w którym można zmienić naprawdę wiele.

Ustalenie i spisanie celów to jednak tylko początek

Co możesz zrobić? Zacznij od zarezerwowania w swoim kalendarzu co kwartał jednego dnia Strategic Day. Niech to będzie dzień, w którym zajmujesz się wyłącznie strategicznym spojrzeniem na swoje życie, firmę i działania. 

Nie planuj nic w tym dniu, nie przychodź do biura, najlepiej spędź go w miejscu, gdzie będziesz mógł spokojnie pomyśleć i twórczo popracować. Jeden dzień na kwartał to nie tak dużo. 

Zacznij od przemyślenia i zapisania swojej odpowiedzi na pytanie, które poznałeś wyżej. Ustal swoje cele. Co Ty chcesz osiągnąć za 3 lata? Jak powinna wyglądać Twoja praca? A jak czas wolny? Ile chcesz mieć tego czasu wolnego?

Dopiero wtedy zacznij zastanawiać się jak musiałby zmienić się Twój biznes, żeby Twoje cele osobiste były możliwe do zrealizowania. A później zapisz, co musiałoby się wydarzyć w najbliższym roku (i kwartale), żeby przybliżyć Cię do tych ustalonych celów? Jakie działania musiałbyś podjąć?

Za 3 miesiące usiądziesz sobie spokojnie i sprawdzisz, co z tych planów udało się zrealizować, co nie poszło i dlaczego, co należy zrobić w czasie kolejnego kwartału. Może zmienisz sposób zarządzania ludźmi? Może zaczniesz jakieś intensywne działania marketingowe? Zmienisz portfel produktów? Albo politykę cenową?

Chodzi o to, żeby Twój długoterminowy cel trzyletni rozłożyć na mniejsze odcinki – roczne i kwartalne. Chodzi też o to, żeby przynajmniej raz na kwartał wygospodarować jeden dzień z dala od bieżączki i życia biurowego, oderwać myśli od codziennych problemów i pomyśleć o strategii, planach i zarządzaniu. W małej firmie to zupełnie 

Jak często opracowywać nową strategię rozwoju?

To chyba kluczowe pytanie, jeśli chodzi o małe firmy. Z jednej strony – nie masz czasu na nieustanne zajmowanie się tworzeniem nowych strategii. Z drugiej – zbyt częste zmiany kierunku i koncepcji działania to to samo, co brak strategii. A jest jeszcze aspekt utraty elastyczności, jeśli strategia będzie zbyt sztywna i nieprzystająca do aktualnej sytuacji. Jak z tego wybrnąć?

Moim zdaniem warto raz na kilka lat opracować porządnie jedną, dobrze przemyślaną strategię rozwoju firmy. Ale w międzyczasie ta strategia nie może być martwym „dokumentem”. Przyjęłabym tu podejście ewolucyjne i okresową aktualizację strategii. W normalnych warunkach przyjrzenie się założeniom strategii raz na rok i drobne korekty pozwolą na spójność i kontynuację działań, zapewniając jednocześnie elastyczność.

Jak wymyślić i opracować strategię firmy?

Zacznijmy od tego, że każda strategia to pewna decyzja, podejmowana na bazie dwóch przesłanek:

  • Twojej wizji przyszłości,
  • diagnozy aktualnej sytuacji i ewentualnie przewidywań co od tego, jak zmieni się otoczenie w przyszłości (o ile potrafisz pewne trendy przewidzieć).

Jeśli chodzi o wizję przyszłości, to decydujące jest to, jak Ty chcesz, żeby wyglądała, jak działała, czym się wyróżniała. Jaka jest Twoja wizja tej firmy (i Twojego życia) za kilka lat? Czym ma się kierować zespół? Jak będzie się wyróżniać na rynku? Jaką ma mieć wielkość? Na jakim rynku działać? Jakie zyski przynosić? To wszystko stanowi wizję firmy. Równie ważne na tym etapie jest także określenie misji firmy i kluczowych z Twojego punktu widzenia wartości firmy

Twoja decyzja w tym temacie jest decydująca. W związku z tym, że ta wizja, to pierwszy krok do budowy strategii, nie poprzestawaj na ogólnikach. Wypracowanie takiej wizji może zająć miesiące. Nie chodzi o mgliste wyobrażenia. Chodzi o spójny i maksymalnie precyzyjny obraz – cel, do którego zmierzacie Ty i Twój zespół.

Kiedy będziesz mieć jasność w temacie jak ma być, czyli określisz wizję przyszłości, do której zmierzasz (ale nie wcześniej) warto pochylić się nad dniem dzisiejszym – nad dokładnym przeglądem – jak jest? To oznacza analizę tego jaka jest obecna sytuacja wewnętrzna Twojej firmy, jak wygląda rynek, klienci, konkurencja i jakie są perspektywy rynkowe. W kolejnym rozdziale dokładniej tłumaczę na jakie elementy warto zwrócić uwagę.

Umiejętne zarządzanie biznesem, to ciągłe balansowanie między tymi dwiema perspektywami – długoterminową wizją i krótkoterminowym zarządzaniem operacyjnym. Na ich styku powstaje prawdziwa strategia rozwoju. Nie możesz zapominać o szerokiej perspektywie i długoterminowej wizji. Nie możesz też zakłamywać bieżącej kondycji biznesu i codziennych bolączek. 

Co składa się na pełną strategię rozwoju firmy?

Jak opracować strategię firmy?

Chciałabym dać Ci prostą instrukcję jak opracować skuteczną strategię firmy. Nie jest to łatwe, bo jest mnóstwo możliwych branż, modeli biznesowych i sposobów działania. Ale poniżej znajdziesz główne elementy, które koniecznie należy uwzględnić. 

1. Określ wizję, misję i wartości firmy

Jak pisałam wcześniej, najpierw potrzebujesz określić oczekiwany długoterminowy rezultat działania. Określa to wizja firmy i jej wartości. Dzięki nim nakreślany jest kierunek, w jakim zmierzać będzie cała firma. Na tym etapie konieczne jest także przyjrzenie się misji firmy – to podstawowa idea, która spaja wszystkie wysiłki. Jest powiązana z wartościami firmy, ale stanowi coś więcej – odpowiada na pytanie: dlaczego robimy to, co robimy?

2. Przeanalizuj sytuację wewnętrzną i zewnętrzną

Żadna strategia nie będzie skuteczna, jeśli nie będzie osadzona w dobrej diagnozie sytuacji wewnętrznej i zewnętrznej. Aby przeprowadzić taką analizę możesz skorzystać z bardzo wygodnego modelu SWOT, czyli określić najpierw mocne i słabe strony własnej firmy, a następnie szanse i zagrożenia zewnętrzne.

3. Doprecyzuj wyróżnik marki i strategiczną przewagę

Bardzo ważnymi elementami strategii, jednak często pomijanymi są Twój wyróżnik marki i strategiczna przewaga. Pierwszy – pozwala wyróżnić się od konkurencji i zdobyć klientów. Strategiczna przewaga to Twój sposób na naśladowców i konkurencję. Oba są elementami dobrze zbudowanego i przemyślanego modelu biznesowego, na przykład takiego, jaki poznasz w tym pakiecie: Model biznesowy dla każdej firmy

Praca nad Twoją strategią jest dobrym momentem, aby powrócić do założeń modelu biznesowego i ponownie je przemyśleć, ewentualnie zaktualizować.

4. Określ konkretny cel strategiczny

Nie wystarczy wizja i misja, czyli główny kierunek tego, co chcesz osiągnąć. Aby móc ułożyć konkretne plany działania potrzebujesz sprecyzowanego celu strategicznego. Myśl o nim jako o jednym celu – najgłówniejszym i nadrzędnym nad wszystkimi innymi. 

Na bazie tego jednego celu (maksymalnie trzech) strategicznego przyjmiesz cele cząstkowe, szczegółowe i poboczne. Potrzebujesz jednak znać hierarchię, bo cele cząstkowe mogą ulegać zmianie, dając Ci niezbędną elastyczność w krótkim okresie, ale nadrzędny cel strategiczny wyznacza kierunek i nie podlega zmianom tak często.

5. Zbuduj plan działań

Po określeniu podstawowych strategicznych założeń czas na określenie koncepcji skutecznego działania i jeśli to możliwe przełożenia jej na krótkoterminowe plany działania. Plan działań będzie podlegał największym korektom po drodze i to jest w porządku. Trzonem Twojej strategii są wcześniejsze cztery punkty. Modyfikacja planu działania pozwala Ci zachować elastyczność. Aby jednak nie utonąć ponownie w chaosie warto zachować pewne dobre praktyki:

  • Ustalać plan działania na rok (rzadko na krótszy okres) i nie zmieniać go częściej.
  • Pamiętać, aby przyjmowane metody i taktyki działania były spójne z podstawowymi założeniami, szczególnie całościowym podejściem modelu biznesowego i wyróżnikiem marki.
  • Regularnie sprawdzać, które taktyki (metody i sposoby) działania dają najlepszy z punktu widzenia Twoich celów efekt i je kontynuować. Testować i analizować skuteczność nowych taktyk i metod.
  • Nowe pomysły rozwojowe zawsze rozpatrywać pod kątem spójności z całą strategią i pozostałymi działaniami. Podejmować decyzję po przeanalizowaniu potencjalnego zwrotu z inwestycji i ewentualnych ryzyk oraz trudności.
  • Optymalizować procesy wewnętrzne firmy i monitorować rynek pod kątem potencjalnych możliwości rozwoju. 

Obszary szczegółowych strategii firmy

Ogólna strategia firmy to bazowa koncepcja w jaki sposób chcesz rozwijać swoją firmę. W niektórych przypadkach pomocne dla Ciebie mogą być też oparte na tej ogólnej strategii rozwoju strategie szczegółowe.

Harmonijny rozwój każdego biznesu wymaga zajęcia się każdą z trzech głównych sfer:

  • Sprzedaż, marketing i obsługa klienta,
  • Organizacja i ludzie,
  • Finanse.

W każdej z tych sfer – jest wiele do zrobienia. W razie potrzeby i w zależności od specyfiki firmy mogą powstać: strategia marketingowa, strategia sprzedaży, strategia produkcji czy strategia finansowa.

I jeszcze jedna uwaga na koniec: Korzystaj z doświadczeń innych, słuchaj, czytaj, analizuj. Ale daj sobie odpowiednio dużo czasu, na wypracowanie własnego sposobu, własnych metod, własnych pomysłów. Dobre, działające strategie nie powstają w głowie geniusza w błysku myśli. One powstają z pomysłów, niekończących się dyskusji, prób i testów, z działania. Są dopasowane do konkretnej firmy i konkretnej sytuacji. Bazują na doświadczeniu i na zasobach, które są unikalne dla Ciebie.

Strategia rozwoju firmy – podsumowanie

To, czy Twoja firma posiada strategię jest decydującym czynnikiem, jeśli chodzi o jej długoterminowy rozwój i skuteczność (oraz łatwość) codziennego zarządzania. Potrzebujesz szerokiego i długofalowego spojrzenia, potrzebujesz realnej i rzetelnej oceny sytuacji i dobrze dobranych metod działania (taktyk). Strategia jest sposobem myślenia i wspólną wizją, który pozwala na spójność działania każdego dnia i każdego członka zespołu. 

Dzięki strategii unikasz chaosu działania i mikrozarządzania, ograniczasz marnowanie czasu i pieniędzy oraz frustrację całego zespołu. Strategia kierunkuje wszystkie działania, pomaga osiągać spójność. Strategiczne założenia są źródłem motywacji pracowników i ułatwiają zarządzanie nimi. 

Niezależnie od skali Twojej biznesowej działalności skuteczna strategia firmy jest Ci potrzebna, aby osiągnąć długofalowy sukces. Ale musi być dopasowana do skali działania i nie niszczyć Twoich przewag konkurencyjnych tylko je umiejętnie wykorzystywać. 

Kiedy Twoja firma jest mała możesz zastosować pewne uproszczenia i Twoja strategia nie będzie zbyt skomplikowana. Powinna jednak obejmować najważniejsze elementy, które wymieniłam w tym artykule.

Jeśli myślisz o rozwijaniu swojej firmy, to gorąco polecam wyjątkowy program mentoringowy Business To Freedom Quest. To program dla przedsiębiorców, którzy chcą w życiu sięgać po więcej. W tym programie uporządkujesz nie tylko fundamenty swojego biznesu, ale też rozwiniesz się jako przedsiębiorca.

Posted in Strategia i rozwój and tagged , .

Mentor i doradca biznesowy przedsiębiorców, psycholog i doświadczony menedżer, blogerka oraz skuteczny przedsiębiorca.

Jej unikalne podejście do pracy z właścicielami biznesu polega na postawieniu w centrum człowieka - przedsiębiorcy, jego marzeń, pragnień, osobistej satysfakcji, szczęścia i wolności.

Nieprzejednana zwolenniczka wolności, miłośniczka natury, entuzjastka życia, wrażliwa i mądra kobieta.